اثر ضد اسهالي عصاره هيدروالكلي گياه آنغوزه بر موش هاي صحرايي

زمينه و هدف : گياه آنغوزه (Ferula assa-foetida) يك گياه بومي در ايران است و در طب سنتي از آن براي درمان اختلالات معدي – روده اي استفاده مي شود. اين مطالعه به منظور تعيين اثر ضد اسهالي عصاره هيدروالكلي گياه آنغوزه بر موش هاي صحرايي انجام شد. روش بررسي : در اين مطالعه تجربي موش هاي صحرايي نر بالغ نژاد ويستار در گروه هاي كنترل منفي، كنترل مثبت و گروه هاي تجربي دريافت كننده خوراكي عصاره هيدروالكلي گياه آنغوزه به صورت تصادفي قرار داده شدند. گروه كنترل منفي نرمال سالين دريافت نمودند. در گروه كنترل مثبت براي ارزيابي عبور روده اي مواد از آتروپين (0.1 mg/kg/bw) و براي ارزيابي اسهال از لوپراميد (3 mg/kg/bw) استفاده شد. گروه هاي تجربي اول تا سوم به ترتيب مقادير 100، 200 و 400 ميلي گرم بر كيلوگرم وزن بدن از عصاره را دريافت نمودند. يك ساعت بعد از تجويز داروها و دوزهاي مختلف عصاره تمامي حيوانات 2 ميلي ليتر روغن كرچك به صورت خوراكي دريافت كردند. اثر عصاره هيدروالكلي گياه آنغوزه روي حركات جلو برنده روده، اسهال القا شده به صورت تجربي و ميزان تجمع مايعات ارزيابي شد. يافته ها : گاواژ عصاره به مقدار 5g/kg هيچ گونه اثر سمي در حيوانات ايجاد ننمود. ميانگين شاخص پريستالتيك در روش خوراكي براي غلظت هاي 100 ، 200 و 400 ميلي گرم بر كيلوگرم وزن بدن، گروه كنترل و گروه دريافت كننده آتروپين به ترتيب 97% ، 65.88% ، 62.23% ، 86.19% و 52.86% تعيين شد. با پايين ترين غلظت عصاره در همراهي با آتروپين اثر مهاري بيشتر (P<0.05) در مقايسه با استفاده تنها از آتروپين مشاهده شد. عصاره به شكل غيرمعني داري منجر به كاهش حجم مايعات تجمع يافته در داخل روده و نيز مهار حركات جلوبرنده القا شده در اثر تجويز روغن كرچك در موش ها گرديد. عصاره آنغوزه به صورت وابسته به دوز باعث تاخير در شروع اسهال گرديد. لوپراميد و عصاره با بالاترين غلظت باعث كاهش معني دار در تكرر دفع مدفوع و شدت اسهال گرديد (P<0.05). نتيجه گيري : ﻋﺼﺎره هيدروالكلي گياه آنغوزه اﺛﺮ ﺿﺪاﺳﻬﺎﻟﻲ داشته و اﺛﺮ خود را از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻬﺎر ﺗﺮﺷﺤﺎت روده اعمال مي كند.