رابطه بين توزيع عاملي درآمد و تقاضاي كل در ايران بر اساس يك مدل پساكينزي

Relationship between Functional Income Distribution and Aggregate Demand in Iran based on the Post Keynesian Model

هدف اصلي اين پژوهش تعيين رژيم رشد در ايران بر اساس تحليل‌هاي اقتصاد باز در مدل بهادوري و مارگلين (1990) بوده است. اين مدل كه به صورت گسترده در اقتصاد پساكينزي مورد استفاده قرار گرفته است، يك مدل كلان كالكين - پساكينزين مي‌باشد كه بر محور تقاضاي موثر قرار دارد. بهادوري و مارگلين (1990)، با در نظر گرفتن مزد به‌عنوان يكي از اقلام هزينه و نيز جزيي از تقاضاي كل، هر دو رژيم سود محور و مزد محور را در نظر گرفته و به بررسي اثر توزيع عاملي درآمد بر تقاضاي كل پرداخته‌اند. با در نظر گرفتن مازاد عملياتي ناخالص، جبران خدمات كاركنان، مخارج مصرفي، مخارج سرمايه گذاري، استفاده از ظرفيت‌هاي موجود، سهم سود، نرخ ارز اسمي و خالص صادرات، نخست اثر تغيير سهم سود بر سهم مخارج مصرفي، سهم مخارج سرمايه گذاري و سهم خالص صادرات از GDP طي سال‌هاي 1358-1392 در معادلاتي مجزا ارزيابي شده است. سپس اثر سهم سود بر تقاضاي كل، با جمع اثرات جزيي برآورد شده است. نتايج نشان داده است كه توزيع دوباره درآمد به نفع سود، منجر به كاهش سهم مخارج مصرفي، افزايش سهم مخارج سرمايه گذاري و همچنين افزايش سهم خالص صادرات از GDP مي شود. بر اساس نتايج حاصل، رژيم تقاضاي داخلي در ايران سود محور مي‌باشد و با توجه به اثر مثبت سهم سود بر رقابت پذيري بين المللي، رژيم تقاضاي كل نيز سود محور است. طبقه‌بندي JEL: E12، E20، E22، E25

The main aim in this research has been to determining the growth regime in Iran based on an open economy concerning the Bhaduri and Marglin(1990) model. This model which has been widely used in Post Keynesian economics is a Kaleckian-Post Keynesian macroeconomic model which is based on effective demand. Bhaduri and Marglin(1990) concerning wage as a cost item as well as a component of aggregate demand have considered both profit-led and wage-led regimes to study the effect of functional distribution of income on aggregate demand. Considering gross operating surplus, compensation to employees, consumption expenditures, investment expenditures, capacity utilization, profit share, nominal currency rate and net exports, the impact of variation of profit share on consumption expenditures share, investment expenditures share and net export share of GDP, was first evaluated in a single equation for 1979 to 2013. Then, the total impact of profit share on total demand was estimated summing up the partial effects. The results show that redistribution in favor of profits results in reduction of consumption expenditures share, increase of investment expenditures share, and also increase in net export share of GDP. Based on the results, the regime of domestic demand in Iran is profit-led, and due to positive impact of profit share on international competitiveness, the total demand regime is also concluded to be profit-led. JEL Classifications: E12, E20, E22, E25