بررسي و نقد مسئله شر ازنظر الهيات پويشي با تأكيد بر انديشه هارتسهورن

A Review of the problem of evil in Process Theology with an emphasis on Charles Hartshorn thought

مسئلۀ شر يكي از مهم‌ترين مسائلي است كه دغدغۀ فيلسوفان دين و متكلمان بوده است. الهي‌دانان پويشي مانند وايتهد، هارتسهورن و گريفين، رويكرد جديدي به اين مسئله داشته‌اند؛ يعني فلاسفه و متكلمان گذشته، بيشتر با قبول صفات (علم، قدرت و خيرخواهي مطلق) خداوند به تبيين و توجيه شرور پرداختند؛ اما فلاسفۀ دين پويشي با رد علم و قدرت مطلق الهي اين مسئله را بررسي مي‌كنند؛ يعني علم خدا را زماني مي‌دانند، موجودات را نيز داراي قدرت خلاقه مي‌دانستد و با محدود دانستن قدرت خداوند او را از شبهۀ شر مبرا مي‌كنند. در اين نوشتار ضمن بررسي انديشۀ آن‌ها و البته با تأكيد بر هارتسهورن، ديدگاه آن‌ها را نقد خواهيم كرد.

The problem of evil is one of the most serious concerns of theologians and philosophers of religion. Process theologians like whitehead, hartshorn and Griffin adopt a new approach to this problem. Traditional theologians and philosophers, in most cases, by accepting the attributes of God (omniscience, omnipotence and omnibenevolence) were trying to justify evils in the world, but process theologians deal with this problem by denying the divine omniscience and omnipotence. They regard the knowledge of God temporal, and attribute a creative power to the beings, and regard the power of God restricted, and it is in this way that they can resolve the problem of evil. In the present paper, alongside a presentation of their views, we will criticize them.