تفاوت دستور زبان داستان در دو روايت مختلف از داستان افشين و بودلف

Difference of Story Structure in Two Narrations from "Afhsin and Boodlof"

هدف اين مقاله بررسي تطبيقي دستور زبان داستان و ساختار پيرنگ در دو روايت از داستان «افشين و بودلف» در تاريخ بيهقي به قلم ابوالفضل بيهقي، و فرج بعد الشدهًْ اثر قاضي محسن تنوخي است. به نظر مي‌رسد اگرچه از نظر گونه روايت و نقطه ديد، تفاوتي در ساختار دستور زبان دو روايت ديده نمي‌شود، اما در واكاوي و تحليل ساختار دستور زبان دو روايت، از ديدگاه علم روايت شناسيِ ساختارگرا، همواره اين نكته جالب ذهن نگارندگان را به خود مشغول كرده بود كه با وجود شباهت دستور زبان داستاني در گونه روايت و نوع پيرنگ، و مرحله عقد قرار‌داد كنشگران، بين دو روايت تفاوتي موجود است؛ بدين صورت كه در روايت تاريخ بيهقي مرحله عقد قرارداد بين كنشگران به صورت ملموس به زبان مي‌آيد، در حالي كه روايت فرج بعد الشدهًْ، فاقد عقد قرارداد بين كنشگران است. نتايج پژوهش حاضر كه به شيوه توصيفي - تحليلي و با بهره‌گيري از منابع كتابخانه‌اي فراهم آمده است، نشان مي‌دهد كه با توجه به نظريه دو گونه روايت دنياي داستان، همسانِ متن‌گرا و كنشگر در هر دو روايت وجود دارد و پيرنگ آنها از نوع فرمول الگوي پيوندي (PN?=f{s??s??o) است، درحالي‌كه از نظر دستور زبان داستان و مرحله عقد قرارداد كنشگران، بين دو روايت تفاوتي موجود است.

This paper aimed at accomplishing a comparative study toward two narrations "Afshin and Boodlof" from Beyhaqi History by Abolfazl Beyhaqi and also Faraj Badol Shedat by Qazi Mohsen Tanooxi. It seems that since there is no difference in the structure of these stories based on the related plot and point of view, regarding the structuralism narrations as well as the analysis of story structure, we can see such differences in spite of their similarities in the kind of narrations and the contract stage of actors. So, it can be said that such contract is obvious in the narration of Beyhaqi Hisroty however, such contract does not exist in the narration of Faraj Badol Shedat by Qazi Mohsen Tanooxi. The results of this analytical – descriptive and library based study showed that considering the theory of these two kinds of narrations, there are actors in these two stories and they follow this structure "PN1=f{s1?s2?o", however, there is a difference between them based on the story structure and contract stage of actors.