اثر آلودگي هواي شهر تهران بر برخي خصوصيات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي برگ چنار (Platanus orientalis L.)

The effects of air pollution on some morphological and physiological characteristics of Platanus orientalis L. leaves in Tehran

درخت چنار يكي از درختان مهم در فضاي سبز شهر تهران است كه در سال هاي اخير تحت تاثير آلودگي شديد هواي تهران دچار خزان زود هنگام شده است. در پژوهش حاضر به‌منظور مشخص شدن علت اين پديده صفاتي نظير سطح برگ وزن خشك، هدايت روزنه، مقاومت روزنه، رطوبت نسبي برگ، غلظت نسبي كلروفيل، مقادير عناصر كلسيم، منيزيوم، سرب و كادميوم مورد سنجش قرار گرفت. برگ درختان چنار در اواخر بهار از سه منطقه شهر تهران با مقادير متفاوت آلودگي هوا، پارك صدرا (منطقه پاك)، پارك المهدي (منطقه آلوده 1) و پارك اوستا (منطقه آلوده 2) جمع‌آوري شد. نتايج نشان داد آلودگي هوا موجب كاهش معني دار سطح برگ و افزايش هدايت روزنه در منطقه آلوده پارك المهدي گرديد. همچنين بيشترين مقدار منيزيم و سرب در برگ‌هاي چنار منطقه آلوده ي پارك اوستا مشاهده شد. بيشترين مقدار كادميوم نيز به برگهاي پارك صدرا  تعلق داشت. در مورد ساير صفات نيز اختلاف معني‌داري بين مناطق مختلف مشاهده نشد. با توجه به نتايج كسب شده در تحقيق حاضر به نظر مي رسد درخت چنار توان جذب فلزات سنگين را دارد.

Plantain (Platanus orientalis L.)is an important tree used in green space in Tehran. Due to severe air pollution in Tehran, these trees experience early fall in recent years. The present study in an attempt to find the causes of this phenomenon, measured leaf area, dry weight, stomata conductance, stomata resistance, relative leaf humidity, relative chlorophyll concentrations, and the values of calcium, magnesium, lead, and cadmium. Leaves were collected from three regions in Tehran:  Sadra Park  as a clean region, AlMahdi Park as the polluted region 1, and Avesta Park as the polluted region 2. Results showed that air pollution causes significant reduction in leaf area and increase in stomatal conductance in AlMahdi Park. The highest amounts of magnesium and lead were also observed in Avesta Park plantain leaves. The highest value of cadmium in leaves was recorded in Sadra Park region.  No significant differences were observed in the other traits under study at the collection sites. It seems plantain is able to absorb heavy metals.