دلايل مهاجرت نقباي حسيني نيشابور (بنوزباره) به بيهق و نقش آنان در تعميق تشيع امامي

بيهق، نام قديمي سبزوار و يكي از شهرهايي است كه پيش از استقرار تشيع در دوره صفوي به تشيع اشتهار داشته است. رواج تشيع در بيهق، مرهون يك دوره تدارك از اواسط قرن دوم هجري است كه نقطه عطف آن را بايد به حضور امام رضا7 در خراسان و روشنگري هاي موثر عقيدتي و توحيدي ايشان دانست. يكي از مهم ترين موثران اين دوره تدارك، نقبا هستند كه سرپرستي امور سادات و علويان را در هر شهري بر عهده داشتند. نقابت علويان در نيشابور (كرسي خراسان) در اوايل عصر ساماني به علويان حسيني (بنوزباره) محول شد. پژوهش حاضر به بررسي فعاليت هاي نقباي آل زباره در نيشابور، دلايل مهاجرت آنان به بيهق و نقش آنان در تعميق تشيع امامي بيهق پرداخته است. يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهد نحوه سياست حكومت هاي شرق در مقابل نقباي زباري كه بيشتر تحت تاثير اختلاف مذهبي و عقيدتي ميان دو طرف بود، يكي از اولين دلايل مهاجرت خاندان زباره به بيهق بوده است. نقباي حسيني زباره با مديريت سياسي ـ ديني و اجتماعي در پي تعهدات نقابتي خود، با بهره گيري از شرايط مساعد مذهبي و حمايت بي شائبه شيعيان امامي بيهق، توانستند با دعوت علماي شيعي و جذب سادات شيعي از اقصي نقاط جهان اسلام در اشاعه و رشد انديشه هاي شيعي بكوشند.