بررسي تغييرات فصلي اسانس Eucalyptus maculata Hook.

Seasonal changes of essential oil composition of Eucalyptus maculata Hook.

توانایی اكالیپتوس‌ها در رشد سریع سبب شده تا این جنس در جنگل‌كاری، مصارف صنعتی و دارویی اهمیت فوق‌العاده‌ای پیدا كند. گونه درختی Eucalyptus maculata Hook. از نظر تولید برخی تركیبهای شیمیایی و مصارف دارویی نسبت به سایر اكالیپتوس‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش ‌برای بررسی تغییرات كمّی اسانس و نوع تركیبهای تشكیل‌دهنده برگ درخت E. maculata، از منطقه گرمسیری دزفول (ایستگاه تحقیقاتی صفی‌آباد) در استان خوزستان در چهار فصل سال جمع‌آوری گردید. روغن اسانسی گیاه به روش تقطیر با آب استخراج و به كمك دستگاه‌های كروماتوگرافی گازی (GC) و كروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد مطالعه و شناسایی قرار گرفت. بیشترین بازده اسانس در فصل پاییز (7/1%) و كمترین بازده اسانس در فصل بهار (52/0%) بدست آمد. بیشترین مقدار 8،1-سینئول با راندمان 5/22% در زمستان، سیترونلال 0/15% در بهار و سیترونلول 0/35% در تابستان بدست آمد. بیشترین مقدار تركیبهای معطر (46%) در تابستان بدست آمد و همچنین بیشترین تركیب در تمامی فصول سیترونلول بود و سیترونلیل استات نیز مقدار خود را در كل سال ثابت نگه داشت.

Eucalyptus is a growing tree used for agro-forestry, industrial and medical consumptions E. maculata Hook. is one of the most important species of eucalyptus from chemical components and medical applications point of view. The leaves of E. maculata were collected in various seasons from Khuzestan provinces (tropical region station Dezfoul, Safi Abad). Essential oils were obtained by hydrodistillation and were analysed by GC and GC/MS. The highest and the lowest essential oil yields were found in autumn and spring, respectively. Major compositions were 1,8-cineole (22.5% in winter), citronellal (15% in spring) and citronellol (35% in summer). The most perfumed compositions were in summer (46%). Also the most compound was citronellol in the whole seasons and citronellyl acetate amount had fixed in the whole year.