رقابت‌پذيري صادراتي پسته‌ي ايران در بازارهاي جهاني

Iranian Pistachio Export Competitiveness in World Markets

در پژوهش حاضر، رقابت پذيري صادرات پسته‌ي ايران و كشورهاي رقيب مورد بررسي قرار گرفته است. بدين منظور، مزيت صادراتي پسته با استفاده از رهيافت شاخص‌هاي مزيت نسبي آشكارشده RCA)) و مدل تصحيح خطاي برداري (VECM) در دو وضعيت مرجع قرار دادن سبد صادرات محصولات كشاورزي و سبد صادرات غيرنفتي به طور جداگانه بررسي و مقايسه شده‌اند. نتايج نشان مي‌دهد كه ايران در دوره‌ي 2012-1975 در صادرات پسته داراي مزيت نسبي بوده و با مرجع قرار دادن صادرات هر دو گروه كالاهاي غيرنفتي و كشاورزي، رتبه‌ي اول در مزيت نسبي صادراتي پسته را دارا مي‎باشد. پس از ايران به ترتيب كشورهاي تركيه، هنگ كنگ، آلمان، ايتاليا و آمريكا، بلژيك و هلند داراي مزيت بوده اند، كه اين رتبه بندي بر مبناي صادرات محصولات كشاورزي است. از طرف ديگر، طي سالهاي اخير بازار صادراتي پسته ي كشورهاي هنگ كنگ، آمريكا، تركيه، بلژيك و آلمان يك رقيب جدي براي صادرات پسته ايران درآمده اند و مزيت نسبي ايران در صادرات اين محصول تاثيرپذير از مزيت صادراتي اين كشورهاست. لذا لازم است سياست هاي صادراتي پسته ايران با توجه به اين امر تجديد نظر شود. طبقه‌بندي JEL : N50، O57، Q17

In the present study, competitiveness of Iranian pistachio exports and competitor countries in the world market are studied. pistachio export advantage using indices of revealed comparative advantage (RCA) approach and vector error correction model(VECM) based on agricultural and non-petroleum export commodity basket were investigated separately. The results showed that Iran has a comparative advantage in pistachio export in the 1975-2012 period and considering both commodity basket, Iran have first ranking in pistachio exports.After Iran, Respectively the Turkey, Hong Kong, Germany, Italy, United States, Belgium and Netherlands have been comparative advantage in pistachio export in the 1975-2012 period. The rating is based on exports of agricultural commodity basket.On the other hand, in recently years, Pistachio export market of Hong Kong, United States, Turkey, Belgium, Germany have become a serious competitor for Iranian pistachios export and Iranʹs relative advantage in Pistachio export affected from export advantage of these countries. According to these findings, Iranʹs Pistachio export policy needs to be reconsidered. Classification: N50، O57، Q17