بررسي ميزان آگاهي، نگرش و عملكرد پزشكان در تجويز منطقي آنتي بيوتيك ها در شهر سنندج در سال 1393

Investigation of the knowledge, attitude and performance of the physicians in regard to rational antibiotic prescription

چكيده مقدمه: استفاده بيش از حد يا استفاده سو آنتي بيوتيك ها منجر به پيامدهاي مهمي مانند افزايش هزينه، مقاومت باكتريايي، شكست درماني، سميت دارويي و افزايش مرگ و مير مي شود. تغيير در رفتار پزشكان در زمينه كاهش تجويز آنتي بيوتيك ها و در نهايت كاهش مقاومت دارويي و افزايش آگاهي پزشكان با استفاده از گايدلاين ها بوده و به دنبال آن تغيير نگرش آنها براساس توافق با گايدلاين و پيروي از اين خط مشي خواهد بود. روش بررسي: مطالعه بصورت توصيفي و نمونه گيري سر شماري در بين 356 نفر از پزشكان شهرستان سنندج در سال 1393 انجام شد. پرسشنامه نهايي شامل 7 پرسش براي سنجش آگاهي، 18 پرسش براي سنجش نگرش(با مقياس ليكرت 5 تايي از خيلي موافقم تا خيلي مخالفم) و 12 پرسش نيز مربوط به سنجش عملكرد بود و پايايي پرسشنامه 54/0 بدست آمد. فراواني نسبي و ميانگين سوالات با استفاده از نرم افزار SPSS20 محاسبه گرديد. نتايج: از مجموع 356 پرسشنامه تكميل شده 2/44% آنها متخصص و 2/45% آنها بيش ار 7 سال از زمان فارغ التحصيلي آنها گذشته بود. پاسخ صحيح در زمينه پژوهش هاي مربوط به دانش پزشكان بطور كلي 56% بود كه كمترين موارد مربوط به دانش در خصوص الگوي مقاومت آنتي بيوتيكي با 25% بود. 3/97% آنها نيز موافق بودند كه در كشور بيش از حد از آنتي بيوتيك استفاده مي شود. در اين مطالعه 233 نفر(5/65%) پزشكان از دانش خود در مورد تجويز آنتي بيوتيك اطمينان كامل داشته و 7/19% نيز اطمينان كم يا اصلا اطمينان نداشتند. در مورد اطلاعات بدست آمده در مورد آنتي بيوتيك، به ترتيب 56% و 5/54% ، گايدلاين WHO و گايدلاين آنتي بيوتيك را از نظر مفيد بودن ذكر كرده بودند. در مورد شركت پزشكان در دوره هاي آموزشي در ارتباط با تجويز آنتي بيوتيك، 9/49% آنها هيچ دوره آموزشي را نگذرانده بودند. منابع اطلاعاتي پزشكان در مورد تجويز آنتي بيوتيك، بيشترين فراواني براساس اينترنت(2/63%) و كمترين نيز مربوط به اطلاعات شركت هاي دارويي(3/30%) بود. نتيجه گيري: آگاهي در حد متوسط پزشكان از تجويز آنتي بيوتيك و همچنين عدم شركت نيمي از افراد مورد پژوهش در دوره هاي آموزشي تجويز آنتي بيوتيك، نياز پزشكان را به برگزاري دوره هاي آموزشي مطرح مي كند كه نيازمند توجه و برنامه ريزي مناسب است. كلمات كليدي: آگاهي، نگرش، عملكرد، پزشك، آنتي بيوتيك، سنندج

ABSTRACT Background and Aim: Excessive use or misuse of antibiotics leads to important consequences such as increased cost of treatment, bacterial resistance, treatment failure, drug toxicity and increased morbidity and mortality. Use of guidelines can result in increased knowledge of the physicians and decreased prescription of antibiotics with resultant change in the attitudes of the physicians towards this policy. Materials and Methods: This cross-sectional study included 356 physicians and was conducted in Sanandaj in 2015. The sampling method was census. The final questionnaire included 7 questions to assess knowledge, 18 questions to measure attitudes, (by means of a 5-point Likert Scale from very strong agreement to very strong disagreement), and 12 questions to assess performance. The reliability of the questionnaire was 54%. Using SPSS20 software, frequency and mean score of the questions were calculated. Results: Among 356 questionnaires, 44.2% were filled out by specialists and 45.2% by the physicians who had graduated more than seven years ago. 56% of the physicians chose the correct answer for the questions on knowledge, and 25% of the physicians had knowledge about antibiotic resistance. 97.3% of the physicians agreed that antibiotics in our country have been used in excess. In this study, 233 (65.5%) physicians had high knowledge and self-confidence and 19.7% expressed low or lack of self-confidence about antibiotic prescription. WHO guideline and antibiotic guideline had been considered useful by 56% and 54.5% of the participants respectively. 49.9% of the physicians had not participated in any training course on antibiotic prescription. The highest and lowest frequency rates about sources of knowledge on antibiotic prescription belonged to internet (63.2%) and information provided by pharmaceutical companies (30.3%) respectively. Conclusion: Considering the average level of knowledge of the doctors on antibiotic prescription and lack of participation of half of the subjects in training courses on antibiotic prescription after, attention to training courses with proper planning is recommended. Keywords: Knowledge, Attitude, Practice, Doctors, Antibiotics, Sanandaj.