خوانشي نو از جايگاه بحث از امكان در نمط پنجم اشارات

ابن سينا در نمط پنجم كتاب اشارات خود طي يك فصل و ضمن يك استدلال، از امكان حوادث بحث به ميان مي آورد. خوانش شارحين اشارات از اين استدلال آن بوده است كه ابن سينا در اين فصل صرفاً در صدد اثبات آن است كه هر حادثي ممكن است و به سبب همين امكان هم مسبوق به ماده است. اين خوانش كامل نيست و نمي تواند چرايي اين بحث را در نمط پنجم اشارات توجيه كند. خوانش ديگري مي گويد ابن سينا مي خواهد با اين استدلال قديم بودن عالم را اثبات كند. با آنكه اين خوانش به خوانش مختار نزديك تر است اما باز هم دقيق نيست. بر اساس خوانش مختار، بر مبناي خط سير كلي مباحث نمط پنجم اشارات نشان داده خواهد شد كه بيان اين قاعده به تنهايي نمي تواند هدف اصلي و نهايي ابن سينا از اين فصل باشد بلكه وي در اينجا در پي آن است تا بر اساس اثبات مسبوقيت حادث به ماده، معقول بودن يك حدوث نخستين را زير سوال ببرد. اگر هر حادثي مسبوق به ماده است، آنگاه تصور يك حادث نخستين مثل حادث بودن فعل بي واسطه الهي و يا اصل عالم مادي، تصوري پارادوكسيكال است.