تحليل همديد بارش برف سنگين جاده هاي كوهستاني زاگرس مركزي (مطالعه موردي: جاده چلگرد - شهركرد- لردگان)

زاگرس مركزي درفصل سرد داراي ريزش برف فراوان است كه مانند ديگر رخداد هاي جوي، تحت تاثير الگوهاي گردش عمومي جو و پراكندگي فشار سطح زمين مي باشد. در اين پژوهش به منظور تعيين الگوهاي جوي و شرايط ديناميكي ريزش برف سنگين در محور كوهستاني، دادهاي روزانه ايستگاه همديد بروجن، شهركرد، كوهرنگ و لردگان براي سال 1987- 2010 از سازمان هواشناسي كشور دريافت شد. در ادامه روز برف سنگين با معيار ميزان بارش بيش از 15 ميليمتر و دماي زير صفر و بررسي كد ديدباني 70-75 (كد ديده باني بارش برف) تعيين و تعداد 136 روز مشترك برف سنگين مبناي مطالعه قرار گرفت. به منظور تعيين الگوهاي جوي، روش تحليل مولفه اصلي با آرايه S بر روي ماتريس داده هاي ارتفاع ژئوپتانسيل تراز 500 هكتوپاسكال استفاده شد. نتايج نشان داد، هفت الگوي سينوپتيك ريزش برف سنگين در محور كوهستاني زاگرس را موجب مي شوند. چنانكه در اين روزها، محور ناوه شرق مديترانه در غرب ايران، منطقه مطالعه نزديك به محور ناوه ومنطقه ناپايداري شديد قرار دارد. همزمان شيب فشار سطوح پايين جو در شمال و جنوب منطقه به ترتيب در ارتباط با تاوايي مثبت قوي در زاگرس مركزي و تاوايي منفي قوي بر روي قفقاز در شمال و شرق درياي عمان در جنوب شديد مي باشد. از طرفي كم فشار مركز و شمال شرق ايران با تاوايي مثبت و وجود پرفشار قوي سيبري تا مرز شرقي ايران موجب تداوم و ماندگاري شرايط ديناميكي فوق در منطقه مطالعه مي گردد. در روزهاي بارش برف سنگين پرفشار قوي سيبري از شمال ايران و درياي خزر با پرفشار قفقاز تركيب شده و در ارتباط با تاوه قطبي در سطوح مياني جو جريان هواي سرد به منطقه مطالعه را موجب مي شوند. همچنين جريانات مرطوب از درياي سياه و مديترانه با حركت چرخندي در غرب ايران با گذر از خليج فارس به منطقه كوهستاني زاگرس مركزي مي رسند. در همه الگوها، هم دماي صفر درجه در جنوب منطقه و بر روي خليج فارس نشان از ورود توده هاي سرد و مرطوب تا عرض هاي پايين و ريزش برف سنگين در بام ايران دارد.