بررسي دگرگوني پسرونده در سنگ‌هاي كالك - سيليكات در هاله دگرگوني الوند

Study of retrograde metamorphism in the calc-silicate rocks from the Alvand aureole

باتوليت الوند به سن ژوراسيك، با نفوذ در سنگ هاي آهكي سبب ايجاد دگرگوني مجاورتي شده است. هورنفلس هاي كالك- سيليكات به همراه تنوع زيادي از هورنفلس هاي رسي و مافيك در اثر نفوذ توده الوند تشكيل‌شده‌اند. بر اساس درصد مدال كاني ها، سنگ هاي كالك- سيليكات موجود در منطقه به گروه هاي مختلفي تقسيم شده اند. با توجه به مطالعات پتروگرافي، مشخص شد كه سنگ هاي كالك- سيليكات در منطقه همدان طي دو مرحله دگرگوني پيشرونده و پسرونده تشكيل‌شده‌اند، به‌طوري‌كه در ابتدا دگرگوني پيشرونده و اوج دگرگوني رخ‌داده، كه باعث ايجاد كاني هاي بي آب مانند پيروكسن، گارنت و وزوويانيت شده است. به دنبال آن، طي كاهش دما و حضور مقادير قابل‌توجه سيال، دگرگوني پسرونده در دمايي پايين تر رخ‌داده است كه در طي آن مجموعه اي از كاني هاي آبدار شامل ترموليت- اكتينوليت، زوييزيت، كلريت، اپيدوت و مقاديري از كاني هاي اكسيدي مانند هماتيت و گرافيت تشكيل‌شده است. كاني ترموليت و اپيدوت در شرايط دگرگوني درجه پايين شكل‌گرفته‌اند. درنتيجه دگرگوني پسرونده كاني هاي ترموليت، اپيدوت و زوييزيت و ساير كاني هاي آبدار، جايگزين كاني هاي اوج دگرگوني شده اند. سنگ هاي حاصل اين دگرگوني شامل انواع متفاوتي از كالك- سيليكات ها مانند اپيدوت كالك- سيليكات و اپيدوت، ترموليت- اكتينوليت و زوييزيت كالك- سيليكات مي باشد. دگرگوني پسرونده در منطقه سبب شده است تا در امتداد مرز دانه ها و در امتداد نقاط ضعف، مانند سطوح كليواژ يا شكستگي ها (گارنت) دگرساني ناقصي گسترش يابد. علاوه براين در سنگ هاي موجود در منطقه بافت هايي مانند سيمپلكتيت ديده مي شود كه با افت دما هماهنگ مي باشد.

The Alvand batholith is intruded into the Jurassic argillaceous and carbonate rocks and has caused contact metamorphism. The calc-silicate hornfelses and varieties of pelitic and mafic hornfelses are produced in this regard. Based on the modal percentage, the calc-silicate rocks of the area can be divided into different groups. The present study shows that the calc-silicate hornfelses of the Hamadan area are metamorphosed during two metamorphic phases, the prograde and the retrograde events. The prograde metamorphism formed anhydrous minerals such as pyroxene, garnet and vesuvianite. Following this phase, by reduction of temperature the retrograde metamorphism occurred and tremolite-actinolite, zoisite, epidote and to some extent hematite were formed. The rocks resulted from this metamorphism are epidote calc-silicate, epidote-tremolite-actinolite calcsilicate, zoisite calc-silicate and . . . . Retrograde metamorphism caused alteration along the grain boundaries and along the cleavage plane of the minerals (especially garnet). Furthermore, some textures, such as symplectite texture, were developed in the rocks, which is in accordance with decreasing temperature.