علل پراكنش گونه گازرخ (Moringa peregrina) در جنوب ايران

Why Moringa peregrina (Forssk.) Fiori is distributed at South of Iran

گازرخ به فرم درخت يا درختچه، از عناصر گياهي حوزه نوبوسندين بوده كه رويشگاه آن از بحرالميت شروع شده و تا دهانه خليج فارس و ايران گسترش دارد. رويشگاه‌هاي آن در ايران به‌صورت درخت‌زارهاي تنك تا خيلي تنك محدود به نواحي كوهستاني جنوب‌شرق در محدوده اقليمي ناحيه صحارا سندي و حوزه نوبوسندين مي‌باشد. براي بررسي عوامل تاثيرگذار بر حضور گازرخ در ايران، با بهره‌گيري از تصاوير ماهواره اي و پيمايش زميني، محدوده پراكنش را مشخص نموده و عوامل رويشگاهي مانند: فيزيوگرافي، سنگ مادر، خاك، فلور و فون مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان دادند رويشگاه‌هاي گازرخ محدود به سازندهاي دوران ترشياري بوده كه ماسه‌سنگ، شيل و شيست بيشترين سنگ‌هاي آنها را تشكيل مي‌دهند. خاك رويشگاه‌ها غالبا" سبك و قليايي و داراي بافت شني لومي تا لومي، اسيديته 35/858/7، هدايت الكتريكي8/243/0دسي‌زيمنس‌برمتر و بدون محدوديت شوري مي‌باشد. بررسي شرايط رويشگاهي گازرخ در ديگر كشورها و رويش آن بر روي سنگ‌بسترهاي يكسان، اين تفكر را به‌وجود آورده كه اين گونه همانند گونه‌هاي كنار، آكاسيا و استبرق از گونه‌هاي فسيل و متعلق به دوره ترشياري ‌‌باشد. به عبارت ديگر تاريخچه تحولات زمين، سنگ مادر، درجه حرارت، فيزيوگرافي و خاك از عواملي هستند كه در پراكنش گازرخ در ايران، تاثيرگذار ميباشند

Moringa peregrina is a tree or shrub, component of NoboSindian district vegetation cover and extends from Dead seaSea and scatteresscatters in Red sea and spreads throughout northern Somalia and around the Arabian Peninsula to mouth of Persian Gulf and Iran. Its habitates in Iran are limited to Hormozgan and Sistan & Balochestan provinces onprovinces on mountainous andmountainous and foothilly foothill areas.The habitat of Moringa M. peregrina is located in Sahara Sindian climatic region with hot summer, moderate winter, mean rainfall of 180200 mm, mean l temperature of 27ºC, mean evaporation of 3448 mm. Moringa often occupies Makran geological ranges and tertiary geology structural unit. Parent material consists of sandstone, shale and mudstone.The results of soilof soil analysis showed that soil texture in most stands is sandy loam, acidity is 7.98 and electricand electric conductivity is 1.78 des/m. The PCA results illustrated that the most important soil parameters for M. peregrina distribution were pH and sand valves respectively.The results of stand properties showed the stands were coppice and density was weak and number of trees was 282/ha.Distribution of M. peregrina around the Red sea, Golf of Adan and Oman sea on Montane region and the same bed rock are illustrated this tree as well as Acacia, Ziziphus spinachristi and Calotropis procera belongebelong to Tertiary period. In other word the presence of Moringa M. peregrina in Iran are is affected by geological revolution history، parent material, temperature, physiographic factors and soil properties.