اثرات تعديل قيمت حامل‌هاي انرژي بر اقتصاد ايران

The Effects of Adjustment of Energy Carrier Prices on Iran’s Economy

يارانه با تحريف قيمت‌ها، مانع تخصيص بهينه منابع، كاهش رشد اقتصادي و كسري بودجه، بر بخش‌هاي اقتصادي آثار جبران‌ناپذيري بر جاي مي‌گذارد، اجراي سياست هدفمندي‌سازي يارانه‌ها‍‌‌‌‌، با تعيين روند متغير‌هاي كلان اقتصادي (تغييرات توليد، تغييرات قيمت و....)، سياست‌گذاران اقتصادي را به اهداف اقتصادي نزديك‌تر مي‌كند. در پژوهش حاضر با استفاده از جدول داده–ستانده 65 بخشي سال 1392 كه تعديل و به‌روزآوري شده به روش (RAS) جدول داده–ستانده 65 بخشي سال 1385 است اثر افزايش قيمت حامل‌هاي انرژي (بنزين، نفت‌سفيد، گازوئيل، نفت‌كوره، گاز‌مايع، برق و گاز‌طبيعي) در فازهاي اول (1389) و دوم (1393) هدفمندي يارانه‌ها بر نرخ رشد توليدات بخش‌هاي اقتصادي بررسي شده به طوري‌كه ميانگين نرخ رشد توليدات بخش‌هاي حمل و نقل 13/16 درصد، صنايع و معادن 37/17 درصد كاهش مي‌يابد و اين كاهش به دليل وابستگي زياد به حامل‌هاي انرژي و به دنبال آن ميانگين قيمت نسبي زياد به ترتيب 25/2 و 53/1 درصد است. از طرفي متوسط نرخ رشد توليدات بخش كشاورزي 45/8 درصد افزايش مي‌يابد و اين افزايش به دليل وابستگي پايين به حامل‌هاي انرژي و به دنبال آن ميانگين قيمت نسبي (8028/0) پايين است. نتايج حاكي از آن است كه زغال‌سنگ كم‌ترين كاهش نرخ رشد توليد را داشته است و مي‌توان نتيجه گرفت زغال‌سنگ جانشين حامل‌هاي انرژي شده است.

Subsidy with distortion of prices prevents optimal allocation of resources and decrease economic growth and on the other hand has an irreparable effects on country economic sectors, Thus by determining the trend of macroeconomic variables (production changes, price changes, etc.), economic policymakers become closer to economic goals. In this study, using 65 parts input–output table (2013 table) that modified and updated according to the (RAS) 65 parts input – output table in 2006), the impact of increasing in price of energy carriers (gasoline, kerosene, gas oil, fuel oil, liquid gas, electricity and natural gas) in first (2010) and second (2014) phases of subsidy reform have been investigated on the growth rate of economic sectors. The results showed that the average growth rate of transportation (16.13%) and industries and mines (17.37%) decreased and this is due to high dependence on energy, followed by an average high relative price of 2.25 and 1.53 percent, respectively. The average growth rate of agricultural sectors increased (8.45%) and this is due to low dependence on energy carriers followed by the average of low relative price (0.8028). Also coal production had the lowest growth rate, which can be concluded that energy carriers is replaced by coal.