پتانسيل يابي منابع آب زيرزميني با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي "AHP" (مطالعه موردي: حوضه آباده ـ اقليد فارس)

Finding potential Ground Water Sources by Using Analytical Hierarchy Processes (AHP), Case study: Abadeh - Eghlid basin of Fars

آب زيرزميني يكي از منابع مهم تامين آب شيرين مورد نياز انسان است. كشور ايران با شرايط اقليمي خشك و نيمه‌خشك و ميانگين بارش سالانه، حدود 250 ميلي‌متر، يـكي از كم آب ترين كشورهاي جهان محسوب مي شود. از آنجا كه منابع آب سطحي در بسياري از مناطق كشور محدود است، آبهاي زيرزميني به‌عنوان مناسب‌ترين منبع در دسترس جهت تامين آب مورد نياز به‌حساب مي آيد. حوضه آباده ـ اقليد يكي از زيرحوضه‌هاي كوير ابرقو ـ سيرجان با وسعت 2871 كيلومترمربع در شمال شرق استان فارس واقع ‌شده است و افت آب زيرزميني در بيشتر مساحت منطقه بيش از 5 متر بوده است. بنابر اين شناسايي منابع آب زيرزميني، شناختن مناطق با پتانسيل بالا و اصلاح شيوه برداشت از اين منابع از مهم ترين اهداف به شمار مـي رود. هدف اين تحقيق پتانسيل‌يابي منابع آب زيرزميني حوضه آباده- اقليد فارس با استفاده از روش تـحليل سـلسله مراتبي (AHP) است. در اين پژوهـش از نقشه‌هاي توپوگرافي 50000 : 1 و نقشه زمين شناسي 1:100000 و داده هاي اقليمي منطقه مورد مطالعه استفاده كرديم و همچنين از نرم افزار Arc GIS براي تجزيه ‌و تحليل بهره برديم. نتيجه پژوهش حاكي از آن است كه بيشترين مساحت حوضه از نظر پتانسيل آب زيرزميني مربوط به مناطق با وضعيت خوب و متوسط دارد و بيشترين مناطق با پتانسيل بالا و خوب در نواحي جنوب و جنوب شرق حوضه نسبت به استان فارس قرار دارند و مناطق بدون پتانسيل و كم پتانسيل مربوط به نواحي كوهستاني جنوب غرب و شمال غرب حوضه و نواحي مركزي و شمالي حوضه به دليل جنس زمين و نفوذناپذيري و نوع ساختمان و توپولوژي آنها هستند.

Ground water is one of important freshwater sources for human. Since surface water sources are limited in most regions, groundwater can be considered as one of the most available resources for supplying water. This research tries to identify regions which have the most groundwater resources by analyzing effective geology, topology, hydrology and climate parameters in Abadeh – Eghlid basin. Abadeh - Eghlid basin with 2871 Km² area is one of sub- basins in Abargho- Sirjan desert. This area placed on north east of Fars state and its climate semiarid. In order to find potential groundwater resources in Abadeh - Eghlid, climate information and statistics from synoptic stations in Abadeh and Eghlid (1977-2010) gathered and geology, topology and hydrology information acquired from numeral geological maps with 1: 100000 scale and topographical mps with 1: 50000 scale and by using Analytical Hierarchy Processes (AHP) method in software environment Arc GIS the most suitable regions according to their groundwater sources have been recognized, determined, described and classified. The most area of this basin has good and moderate potential, and high and good potential regions placed in south and southeast areas of basin and also there some areas in northwest of basin