ارزيابي و تحليل ابعاد اجتماعي حاشيه نشيني در كلانشهرها (مطالعه موردي: محلات حاشيه نشين شهر شيراز)

(Evaluate and analyze the social dimensions of marginalization in metropolises (Case Study: Shiraz marginal neighborhoods

يكي از معضلاتي كه امروزه گريبان گير بيشتر شهرهاي جهان است ظهور و شكل گيري پديده حاشيه نشيني است. حاشيه نشيني از جمله عوامل تهديد كننده كيفيت زندگي و بر هم زننده تعادل اجتماعي در شهرها به حساب مي آيد. اين پديده يكي از مهم ترين عوامل تهديدكننده حضور مردم در فضاهاي عمومي، ترس يا احساس ناامني، ناامني مكانها و فضاهاي عمومي است و نشاط و سلامتي را در زندگي روزمره مختل ميكند و با ايجاد مانع بر سر راه رشد فرهنگي و مشاركت عمومي، هزينه هاي زيادي را بر جامعه تحميل مي نمايد. امروزه با توجه به گستردگي شهرنشيني و رواج حاشيه نشيني در شهرها مطالعه اين موضوع، عوامل مؤثر برآن و راهكارهاي تقويت احساس بالندگي اجتماعي و امنيت اجتماعي در شهرها ضرورت يافته است. در پي چنين ضرورتي پژوهش حاضر بر آن است تا با تأكيد بر مسأله حاشيه نشيني به بررسي و تحليل اثرات اجتماعي آن در شهر شيراز بپردازد. روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي، تحليلي بوده كه از طريق مطالعات كتابخانه اي و پرسشنامه اطلاعات جمع آوري گرديده و با استفاده از نرم افزار SPSS و Arc GIS اطلاعات مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. نتايج تحقيق بيانگر آن است كه بين تعادل اجتماعي، امنيت اجتماعي و گسترش حاشيه نشيني رابطه معكوسي وجود دارد و هرچه ميزان و تعداد حاشيه نشينان بيشتر باشد وضعيت اجتماعي نامتعادل تر خواهد بود. در نهايت با توجه به نتايج پژوهش راهكارهاي مناسب براي ارتقاء كيفيت زندگي اجتماعي در مناطق حاشيه نشين شهر شيراز ارائه گرديده است.

One of the problems that most cities of the world today involve the emergence and formation of the slum. Marginalization of the factors threatening the quality of life and social balance in towns considered disruptive. This phenomenon is one of the most important factors threatening the people in public spaces, fear or insecurity in places and urban spaces and vitality and health in daily life disrupted. By creating an obstacle to cultural development and public participation, high costs it imposes on society. Due to the extent of urbanization and the spread of suburbia in the cities studied this issue, its influencing factors and strategies for strengthening the feeling of social development and social security in the cities has become a necessity. Methods In this descriptive study, analysis and information gathered through extensive literature survey and questionnaire and SPSS software using Arc GIS data has been analyzed. The results indicate that the social balance, social security and the spread of suburbia inverse relationship exists and is increasing the number of marginalized social status will be more unbalanced