وجوه تناسب در واحد منسجم سوره

يكي از اجزاء قرآن كريم «سوره » است كه در قول و فعل خداي حكيم به عنوان واحدي منسجم ، تشخص يافته است . به همين سبب ضرورت دارد در دانش «تناسب آيات » به كشف و تبيين انسجام و تناسب دروني آن پرداخته شود. بررسي دقيق و تدبر عميق در مجموع سوره واحد، وجوه متعددي از تناسب در آيات و سياق ها را نمايان مي سازد. اهم وجوه تناسب در گستره سوره واحد طي دسته بندي جامع عبارت است از «تناسب ادبي»، «تناسب موضوعي»، «تناسب مفهومي» و «تناسب غرضي». هر يك از مناسبات ياد شده ، انواع متعدد و نمونه هاي فراواني در «سوره » دارد، از جمله «وصف »، «عطف »، «بدل »، «تاكيد مطلب گذشته »، «تفصيل اجمال گذشته »، «بيان مصداق و شاهد براي سخن »، «تعليل مطلب ياد شده »، «تخصيص جمله عام »، «پاسخ به شبهه و سوالي كه در آيه قبل مطرح شده است »، «تناسب آياتي كه يكجا نازل شده اند»، «نهي مومنان از موالات با مشركان »، «اثبات توحيد و تثبيت ايمان به معاد»، «بيان چكيده اي از رويارويي انبيا با متمردان »، «دعوت به اعتقاد حق و عمل صالح از طريق انذار و تبشير» و «نهي از روي - گرداني از نماز جمعه و امر به ترك موانع در وقت اداي آن»