بررسي محمول هاي مكاني در زبان فارسي براساس دستور نقش و ارجاع

An Exploration into Locative Predicates in Persian Based on Role and Reference Grammar

اين پژوهش در پي آن است محمول‌هاي مكاني در زبان فارسي را در چارچوب دستور نقش و ارجاع، دو تحليل ارائه‌ شده از سوي ون‌ولين و لاپولا (1997) و همچنين بتين (2004) بررسي كند و دسته‌بندي معنايي از محمول‌هاي مذكور ارائه دهد. در كنار اين هدف اصلي، هدف ديگري كه پي مي‌گيريم محك كارايي هر يك از تحليل‌هاي ياد‌شده در زبان فارسي و به‌ ويژه تحليل ارائه‌ شده از سوي بتين است. بتين (2004) معتقد است تشابهي ميان ظرفيت معنايي و نحوي محمول‌هاي مكاني ايستا در چارچوب دستور نقش و ارجاع وجود ندارد. همچنين توازني ميان تعداد موضوع‌ها در ساخت منطقي و تعداد فرانقش‌ها مشاهده نمي‌شود. اين امر موجب بروز تناقض نظري در يكي از بندهاي اصول اعطاي فرانقش گرديده است. شايان ذكر است عنصر مكان در محمول‌هاي مكاني ايستا غالباً به دو صورت مسند يا گروه قيدي ظاهر مي‌شود. نتايج بررسي‌ها نشان داد، آنچه بتين تناقض نظري مي‌داند در باب محمول‌هاي مكاني ايستا در زبان فارسي صدق مي‌كند، همچنين در باب افعال لحظه‌اي، پايا و افعال كنشي پايا نيز صادق است؛ اما در باب افعال كنشي صدق نمي‌كند. به‌نظر مي‌رسد با در نظرگرفتن عنصر مكان به عنوان محمولي مجزا، محمول‌هاي مكاني ايستا ضرورتاً لازم محسوب مي‌شوند و نه گزاره‌هايي استثنايي و از اين طريق مي‌توان ميان تعداد موضوع‌ها در ساخت منطقي و تعداد فرانقش‌ها در چارچوب دستور نقش و ارجاع توازن برقرار كرد.

This paper is concerned with the study of locative predicates in Persian within the Role and Reference Grammar (RRG) framework and two different analyses presented by Van Valin and LaPolla (1997) and also Boutin (2004). Providing a semantically based classification of mentioned predicates in Persian is one of the objectives of this study. The other objective is testing the efficiency of the two analyses especially Boutin’s suggestion about locative predicates in Persian. Boutin (2004) argues that there is discrepancy between semantic and syntactic valency of locative predicates within the RRG framework, since, they have a semantic valency of two and a syntactic valency of one in a large number of languages. Hence, these predicates have been treated as exceptions in terms of valency correlation. He believes that if the location (one of the arguments of locative predicates) is treated as a separate predicate, rather than referring expression, then these verbs are intransitive and not exceptions in terms of valency correlation. The findings of the present study reveal that Boutin’s suggestion (2004) holds true in Persian locative states, achievements, accomplishments and active accomplishments, but not for activities.