معاد شناسي تطبيقي (‌مقايسه تطبيقي معاد جسماني نزد صدرالدين شيرازي و آگوستين)

Bodily Resurrection: Comparative Study between Mulla Sadra and Augustine

مساله معاد يكي از مهمترين اركان اديان ابراهيمي بوده است و اين اديان با رويكردهاي مختلف، سعي در مواجهه با اين امر را داشته اند. . در اين نوشتار با تاكيد بر رويكرد دين شناسي تطبيقي ضمن مرور نظريات مختلف نسبت به معاد جسماني و روحاني در اسلام و مسيحيت، به مقايسه ي نظر ملاصدرا به عنوان يك فيلسوف مسلمان و همچنين نظر سنت آگوستين در قامت يك فيلسوف مسيحي، كه هر دو از بنيانگذاران رويكردهاي اساسي در فلسفه ي اسلامي و مسيحي هستند، در مواجهه با مسئله ي معاد و بويژه معاد جسماني اقدام خواهيم نمود و نشان خواهيم داد كه نوع انسان شناسي و جهان شناسي ملاصدرا با تاكيد بر اثبات عقلي و نقلي معاد جسماني انسان، و همچنين تاكيدبر اهميت دنياي مادي در يك نظم پيشيني الهي به عنوان يكي از مراحل تكامل انساني و زيستن در آن به عنوان يكي از مخلوقات باري تعالي واجد اهميت فراواني براي تعالي انسان تا روز رستاخيزاست،كه زمينه سوژه شدن دنياي مادي و طبيعي را براي الاهيات اسلامي در ابعاد مختلف فراهم مي آورد. اما نوع انسان شناسي و جهان شناسي الاهياتي آگوستيني بر نفي دنياي مادي ودر نظر گرفتن آن به عنوان عرصه مجازات انساني در نتيجه گناه نخستين و هبوط انسان تاكيد دارد. زيست مادي و دنيوي انسان و تمام ظواهر و اقتضائات آن و حتي مرگ انسان همه در پرتو مجازات و خشم الهي قابل فهم و تفسير است، كه تنها در پرتو عنايت الهي در روز رستاخيز امكان سعادت انسان مهيا خواهد شد. در اين حالت دنياي طبيعي بر خلاف الاهيات اسلامي، در رويكرد مسيحي به شكل سلبي در ابعاد مختلف نفي و تقبيح خواهد شد.

The problem of resurrection has been an important part of the Abrahamic religions and these religions have tried to deal with this issue in different approaches. In this paper, with an emphasis on comparative theology approach and by reviewing various theories about the physical and spiritual resurrection in Islam and Christianity, we will compare Mulla Sadra approach as a Muslim philosopher with a Christian philosopher St. Augustine approach concerning the question of the resurrection, and in particular the bodily resurrection. We will show that the type of anthropology and cosmology Mulla Sadra highlighted as the rational and textual proofs of bodily resurrection, as well as emphasizing the importance of the material world in a divine preorder as one of the stages of human development and living in it as a creatures of God has great significance for human excellence to Armageddon. This approach manifests the importance of the various aspects of the physical and natural world for Islamic theology. But the kind of theological anthropology and cosmology Augustine presents, denies the importance of the material world and considers this world as the area of human punishment where he fall in as a result of original sin. According to him, material and mundane aspects of human life and even death understood and interpreted in the light of God's punishment and wrath. And prosperity and human emancipation will be possible only with the grace of God on the Day of Judgment. So the natural world In the Christian theology, contrary to Islamic theology, rejected and will be negative in many aspects.