هم سنجي تأثير زوج‌درماني متمركز بر هيجان با درمانگري سيستمي مسئله مدار در تعارض زناشويي همسران مردان تحت درمان وابستگي به مواد

The comparison of the effect of emotion focused couple therapy and the problem- centered systemic therapy on marital conflict of spouses of the men under treatment of substance dependence

كاهش تعارض زناشويي زوجين در روند درمان اختلال وابستگي به مواد مي‌تواند عاملي كارساز براي تداوم مداخله و عدم ريزش به شمار آورده شود. اين پژوهش با هدف هم سنجي اثربخشي زوج‌درماني متمركز بر هيجان و زوج‌درماني سيستمي مسئله مدار بر كاهش تعارض زناشويي همسران مردان تحت درمان وابستگي به مواد انجام گرفت. روش پژوهش نيمه آزمايشي و طرح آن پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه است. جامعه آماري دربرگيرنده 32 زن و شوهر (64 نفر) بود كه مردان خانواده در سال 1395 در مراكز درمان اختلالات مصرف مواد شهر سنندج تحت درمان وابستگي به مواد بودند. از ميان آن‌ها 30 زوج داراي شرايط به روش تصادفي در سه گروه يك اندازه 20 نفري گمارده شدند_ دو گروه آزمايشي و يك گروه گواه (سه گروه 10 زوجي). زوجين گروه‌هاي آزمايش به‌صورت زوجي طي 11 هفته هر هفته يك نشست 60 دقيقه‌اي، در مداخله‌هاي جداگانه زوج‌درماني متمركز بر هيجان و زوج‌درماني مسئله مدار سيستمي شركت كردند. داده‌هاي آزمودني‌هاي خانم به‌وسيله پرسشنامه تعارض زناشويي ثنايي ذاكر، علاقبند، فلاحتي، هومن (1387) گردآوري شد. برآيند تحليل كوواريانس نشان داد تفاوت ميان گروه‌ها معني‌دار است (P˂0/01، F=12/194). افزون بر آن برآيند آزمون تعقيبي «كمينه تفاوت معني‌دار» نشان داد كه كاهش تعارض زناشويي در گروه‌هاي آزمايش در هم سنجي با گروه گواه معني‌دار بوده (P˂0/01) ولي تفاوت معني‌داري ميان تأثير دو مدل زوج‌درماني ديده نشد (0/209˂ P) برآيندهاي اين پژوهش نشان داد زوج‌درماني متمركز بر هيجان با جايگزين كردن چرخه‌هاي مثبت به‌جاي چرخه‌هاي منفي تعارض و درمانگري سيستمي مسئله مدار با مهار منابع بيروني تعارض، تعارض زناشويي را كاهش دادند.

Reducing couples‘ marital conflict in the process of treatment of substance dependence disorder can considered one effective factor. This study was administered aimed to the investigation of the effect of emotionally focused couple therapy and problem- centered systems therapy on marital conflict of spouses of the men under treatment of substance dependence. The method of the study was quasi-experimental and its design was pretest posttest with a control group. The statistical population consisted of 32 couples (64 subjects) that their husbands were under treatment of substance abuse in centers of treatment of substance abuse in Sanandej in 2016 that among them 30 qualified couples were selected and were assigned randomly in three groups of 20 subjects, two experimental groups and a control group (each group 10 couples). The couples of experimental groups during 11 weeks, each week a 60-minute session participated in a separate intervention emotionally focused couple therapy and problem- centered systems therapy. The data of the women were gathered using the marital conflict questionnaire of Sanaei Zaker, Alaghband, Falahati, and Houman (2009). To results of the covariance analysis indicated that the differences among the groups were significant (P <0.01, F = 12.194). In addition, the result of the "least significant difference" follow up test showed that compared to the control group, the decrease in marital conflict in experimental groups were significantly (P <0.01), but there was no significant difference between the effects of two models of couple therapy (P < 0.120). The results of this study indicated that emotionally focused couple therapy reduced marital conflict by replacing positive cycles instead of negative cycles of conflict and problem- centered systems therapy reduced marital conflict by control of external source of conflict.