سواد فناورانه دانش‌آموزان و دبيران: تحليلي بر تفاوت دو نسل

Teachers and students’ technological literacy: the analyzes of two generation differences

هدف پژوهش حاضر شناسايي تفاوت سواد فناورانه دانش­ آموزان دوره دوم متوسطه با دبيران آن‌ها در آموزش و پرورش شهر همدان است كه اين تفاوت از منظر تفاوت نسلي مورد بررسي قرار مي­گيرد. در اين پژوهش از روش توصيفي- پيمايشي استفاده شد و از بين تعداد 878 نفر دبير زن و 12526 نفر دانش ­آموز دختر متوسطه دوره دوم با استفاده از روش نمونه­ گيري تصادفي طبقه­اي نسبتي، 265 دبير و 373 دانش ­آموز به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. ابزار جمع ­آوري اطلاعات در اين پژوهش دو پرسشنامه محقق ساخته مربوط به سواد فناورانه بوده است كه با توجه به استانداردهاي سواد فناورانه انجمن بين ­المللي فناوري آموزشي تهيه شده ­اند. روايي اين پرسشنامه ­ها از طريق اعمال نظرات اصلاحي هفت نفر از صاحب‌نظران و پايايي آن‌ها با استفاده از ضريب آلفاي كرانباخ به‌ترتيب براي پرسشنامه دبيران و دانش ­آموزان 92/0 و 89/0 محاسبه شد. تحليل داده­ ها با استفاده از شاخص ­هاي آمار توصيفي، آزمون خي دو، يو من ويتني و آزمون رتبه ­اي فريدمن نشان داد؛ بين سواد فناورانه دانش ­آموزان متوسطه و دبيران آن‌ها فاصله وجود دارد. همچنين درك دانش‌آموزان و دبيران از مؤلفه ­هاي پنجگانه سواد فناورانه به‌ترتيب فهم ارتباط فناوري و جامعه و فهم طراحي فناوري با بالاترين ميانگين رتبه داراي اولويت اول تا دوم است. كم‌ترين بعد در دانش‌آموزان و دبيران آن‌ها مربوط به كسب توانايي­ هاي جهان فناورانه است. دبيران و دانش ­آموزان به‌عنوان دو نسل متفاوت از لحاظ سواد فناورانه و درك مؤلفه ­هاي آن با هم تفاوت دارند و اين تفاوت با توجه به نظريه نابرابري ديجيتالي كاوسني (2006) نشانه تفاوت نسلي است.

The main purpose of this study is to identify the difference of technological literacy in high school students with their teachers in Hamadan educational system in 2013-14. Causal-comparative- survey was used in this study. The research population consists of all female teachers (n = 878) and female students (12,526) of high school that 265 teachers and 373 students were selected as sample size by using stratified random method of sampling. Data collection tools for this study were two questionnaires based on technological literacy, which were provided based on international technological literacy standards. Validity was measured by applying corrective ideas of pundits and reliability was measured by using Cronbach's alpha, which were 0/92 and 0/89 for teachers and students questionnaire, respectively. Data analysis by descriptive statistics, Chi-square test, U Mann-Whitney, and Friedman rank test showed that there is a distance between technological literacy of high school students and their teachers. However, the levels of understanding in students and teachers of the five concept in technological literacy are understanding communication technology and society, and understanding design technology with the highest average rating. The least aspect in teachers and students is related to acquiring the abilities in technological world. Teachers and students as two different generation in terms of technological literacy and of understanding its components are different. This is the sign of generational differences according to Digital inequality theory (2006).