پديد آورندگان :
چاكرالحسيني، محمد رضا دانشگاه فردوسي مشهد - گروه علوم خاك , خراساني، رضا دانشگاه فردوسي مشهد - گروه علوم خاك , فتوت، امير دانشگاه فردوسي مشهد - گروه علوم خاك , بصيرت، مجيد موسسه تحقيقات خاك و آب
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: وضعيت عناصر غذايي در گياهان با عملكرد زياد مي تواند يك معيار واقعي براي ارزيابي رشد و وضعيت مطلوب عناصر غذايي در گياه باشد. اولين قدم در اجراي هر روش تشخيص تغذيه اي، تعيين اعداد مرجع مي باشد. اين پژوهش با هدف تعيين اعداد مرجع، دامنه غلظت مطلوب و محدوديت عناصر غذايي به روش تشخيص چندگانه عناصر غذايي (CND) براي پرتقال صورت گرفت.
مواد و روش ها: اين تحقيق در 30 باغ مركبات از مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري استان كهگيلويه و بويراحمد اجرا شد. مبناي انتخاب اين باغ ها، ميزان عملكرد متفاوت، رقم و سن درختان مشابه بود. نمونه هاي مركب خاك و برگ به روش استاندارد جمع آوري و با استفاده از روشهاي مناسب آزمايشگاهي تجزيه شدند. در زمان برداشت، ميزان عملكرد هر باغ تعيين شد. شاخص هاي عناصر غذايي به روش تشخيص چندگانه عناصر غذايي (CND) تعيين شدند.
يافته ها: با استفاده از مدل تابع تجمعي نسبت واريانس عناصر غذايي و از حل معادلات تابع تجمعي درجه سه مربوط به ده عنصر غذايي به همراه غلظت باقيمانده، عملكرد هاي مرتبط با هر يك از آنها برحسب تن در هكتار براي نيتروژن 83/15، فسفر 52/14، پتاسيم 90/18، كلسيم 27/14، منيزيم 69/7، منگنز 44/15، روي 84/13، آهن51/13، مس 33/15 و بور 78/14 و عناصر باقيمانده(Rd) 71/16 محاسبه شدند. بر اساس ميانگين عملكرد هاي محاسبه شده، عملكرد هدف به ميزان 62/14 تن در هكتار تعيين و با توجه به عملكرد هدف، 43 درصد از باغات انتخابي در گروه با عملكرد زياد و 57 درصد از آنها در گروه با عملكرد كم قرار گرفتند. صحت اين گروه بندي بر اساس عملكرد نيز توسط روش كيت- نلسون تاييد شد. اعداد مرجع تشخيص چندگانه (V*x) عناصر غذايي شامل: 192/0± 12/3 V*N =، 227/0± 47/0 V*P =، 179/0± 8/2 V*K =، 156/0± 36/3 V*Ca =، 131/0± 96/0 V*Mg =، 269/0± 35/3- V*Mn=، 136/0± 16/4-= V*Zn ، 354/0± 67/2- V*Fe =، 115/0± 92/4- V*Cu =، 235/0± 39/2- V*B = و 066/0± 79/6 V*Rd = برآورد گرديدند. دامنه غلظت مطلوب عناصر غذايي براي پرتقال، به منظور حصول عملكرد حدود 15 تن در هكتار براي نيتروژن 329/0± 38/2، فسفر033/0± 17/0، پتاسيم 235/0± 73/1، كلسيم 415/0±02/3، منيزيم 040/0± 27/0، منگنز 44/11 ± 21/38، روي52/2 ± 38/16، آهن57/31± 7/77، مس 04/1± 63/7 و بور 24/29±54/98 تعيين شدند.
نتيجه گيري: عدم تعادل عناصر غذايي مانند بور و بعضي از كاتيونها مي تواند يكي از دلائل قرار گرفتن 57 درصد از باغ ها در گروه با عملكرد كمتر از عملكرد حدواسط باشد. در اين رابطه، نتايج نشان داد كه غلظت بور در برخي نمونه ها بيشتر از عدد مرجع تعيين شده بود و منيزيم، روي، آهن و كلسيم چهار عنصري بودند كه كمبود آنها در مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري استان بيشتر شايع بوده كه اين مي-تواند دليلي براي كاهش عملكرد باشد.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Nutrients status in plants with high yield can be a real
benchmark for evaluating the growth and desirable nutrient status in the plant. The first step in
the implementation of any nutritional diagnosis method is determining norms. This study aimed
to determine norms, range of optimum concentration and limitation of nutrients for orange by
compositional nutrient diagnosis method.
Material and Methods: This study was conducted in 30 citrus orchards in the tropical and
semi-tropical regions of Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad Province. The principle of selecting
these orchards was the similarity in age and variety, with different yield. Composite samples of
soil and leaf were taken by standard method and analyzed by using appropriate laboratory
methods. The yield of each orchard was determined at the harvested time. Norms of nutrients
were determined by compositional nutrient diagnosis method.
Results: The yield related to each of nutrient was calculated by the model of cumulative
variance ratio function of nutrients and solving cumulative third-rank function related to 10
nutrients along and also remaining concentration, with unit of ton per hectare as 15.83 for
nitrogen, 14.17 for phosphorus, 18.90 for potassium, 14.27 for calcium, 7.69 for magnesium,
15.44 for manganese, 13.84 for zinc, 13.51 for iron, 15.33 for copper, 14.78 for boron and 16.71
for remained nutrients (Rd). Based on average of optimal yield, the goal yield was determined as
14.62 ton per hectare and with attention to the goal yield, 43% of the selected orchards were
located in high-yield subpopulation and 57% of them were located in low-yield subpopulation.
This was confirmed by Cate-Nelson method. Compositional nutrients diagnosis norms were
estimated as: V*
N = 3.12 ± 0.192, V*
P = 0.47 ± 0.227, V*
K = 2.8 ± 0.179, V*
Ca = 3.36 ± 0.156,
V*
Mg = 0.96 ± 0.131, V*
Mn= -3.35 ± 0.269, V*
Zn = -4.16 ± 0.136, V*
Fe = -2.67 ± 0.354,
V*
Cu = -4.92 ± 0.115, V*
B = -2.39 ± 0.235 and V*
Rd = 6.79 ± 0.066. Optimal range of nutrients
for orange to achieve yield of about 15 ton per hectare were determined as 2.38±0.335
for nitrogen, 0.17±0.033 for phosphorus, 1.73± 0.235 for potassium, 3.02 ± 0.415 for calcium,
0.27 ± 0.040 for magnesium, 38.21 ± 11.44 for manganese, 16.38 ± 2.52 for zinc, 77.7± 31.57
for iron, 7.63 ± 1.04 for copper and 98.54 ± 29.24 for boron.
Conclusion: Imbalance of nutrients such as boron and some cations could be one of the reasons
of locating 57% of orchards in low-yield subpopulation. In this way, results showed that the
concentration of boron in some samples was higher than appropriate determinate norm while,
the deficiency of four elements, including magnesium, zinc, iron and calcium is more common
in these areas of the province, which it can be a reason for decreasing of yield.
