تاثير سرمايه فرهنگي بر توسعه شهري با تاكيد بر مشاركت شهروندان در نوسازي بافت هاي فرسوده (مطالعه موردي: شهر مشهد)

(The Influence of Cultural Capital on Urban Development with Emphasis on Participation of Citizens in Renovation of Texture Constructions (Case Study: Mashhad city

سرمايه فرهنگي به مثابه پيش­ نياز كنش مشاركتي داراي نقش مهمي در پيشبرد اهداف آن در راستاي موفقيت برنامه­ هاي نوسازي بافت­ هاي فرسوده شهري است. هدف پژوهش حاضر بررسي تاثير سرمايه فرهنگي بركنش مشاركتي ساكنان درنوسازي بافت پيرامون حرم رضوي مي­باشد. روش پژوهش پيمايش است كه در آن محقق با استفاده از پرسشنامه ،اقدام به بررسي موضوع كرده است. شيوه نمونه گيري، خوشه­ اي چند مرحله ­اي و حجم نمونه 426 نفر از ساكنين بافت فرسوده اطراف حرم رضوي مي­باشد. ميزان سرمايه فرهنگي در حوزه مورد مطالعه با توجه ميانگين شاخص هاي بدست آمده ،بالا بوده وتاثير آن بر مشاركت ساكنان در پروژه هاي نوسازي مثبت است. شاخص حس همياري و تعهد اجتماعي بيشترين تأثير را بر كنش مشاركتي ساكنين داشته است.. مهمترين مشكلات مشاركت مردم در امر نوسازي؛ اعتماد كم به دستگاه­ هاي ذيربط و مجريان، نداشتن توان مالي براي بازسازي، بي­­ توجهي شهرداري، تعلق سود اصلي نوسازي به ديگري، نبود اعتماد ميان مردم و مجريان طرح، نبود اطلاعات شفاف و كافي در مورد مشاركت و نبود مكاني براي زندگي در هنگام ساخت وسازمي­باشد. عليرغم بالا بودن ميزان سرمايه فرهنگي در منطقه مورد مطالعه و تاثير مثبت آن بر كنش مشاركتي ،ميزان مشاركت ساكنان در بسياري از پروژه هاي نوسازي بافت پيرامون حرم رضوي ضعيف مي باشد كه اين امر بيشتر به مساله اعتماد - كه يكي از مهمترين مولفه هاي سرمايه اجتماعي است - برمي گردد. نتايج تحقيق نشا ن دهنده اعتماد ضعيف مالكان به مجريان و كارگزاران نوساز ي است كه اين مساله تاثير منفي در كنش مشاركتي مردم داشته است. تحليل فرضيات نشان مي­ دهد كه سرمايه فرهنگي بر كنش مشاركتي مؤثر است. در تحليل ابعاد نيز، متغير تعهد اجتماعي، حس هم ياري، تعلق­ پذيري و دانش و مهارت بر متغير كنش مشاركتي مؤثر است.

Abstract: Cultural capital as a prerequisite for participatory actions has an important role in furtherance of its objectives for success of programs aimed at renovation and development of urban constructions. This article aims to investigate the influence of cultural capital on participatory action with emphasis on the renovation of old constructions around Razavi Shrine. This survey has been conducted using researcher made questionnaire. Sampling method is multistage clustering and sample size is 426 persons of inhabitants of old constructions around Razavi Shrine. Research findings show that most respondents are self-employed, married, diploma, and male. The main problems in the renovation of old constructions of a neighborhood are low trust of people to the relevant apparatuses and executors, lack of financial resources for reconstruction among people, neglect of the municipality, allocation of the main benefit of renovation to another, lack of trust between the people and project managers, lack of adequate and clear information about participation, and lack of a place to live during construction. Medium to high level of cultural capital, as well as high participatory social action are also effective. Hypotheses analysis shows that cultural capital is effective on participatory action. In the analysis of dimensions, variables of social commitment, the sense of collaboration, sense of belonging, and knowledge and skill are effective in participatory action.