ارزيابي كيفيت بصري و ميزان ادراك مناظر در مسيرهاي منتهي به شهر (مطالعه موردي: شهر بجنورد)

خصوصيات بصري، سهم مهمي در هويت ناحيه و حس مكان دارد؛ به گونه اي كه به لذت بردن مردم از محيط طبيعي و مصنوع اطراف كمك مي كند و سبب جذب سرمايه گذاري و پيشرفت هاي اجتماعي - اقتصادي منطقه و نيز جذب گردشگران و تمايل آنها به بازگشت دوباره به محيط مي شود. مشاهده منظر و ادراك آن توسط انسان، نقش مهمي در ادراك و شناخت وي از محيط دارد. هدف پژوهش، ارزيابي كيفيت بصري مناظر موجود در مسيرهاي اصلي منتهي به شهر بجنورد و سطح بندي آنها بوده است. به منظور تجزيه و تحليل داده ها تلفيقي از رهيافت ادراكي ارزيابي كيفيت بصري مناظر و روش ارزيابي ميزان ادراك آن استفاده شده است. ابتدا تمامي مسيرهاي اصلي منتهي به شهر بجنورد با به كارگيري ابزارهايي از جمله مكان ياب، قطب نما، نقشه راه هاي شهرستان بجنورد و دوربين عكاسي، مورد بررسي ميداني قرار گرفت. در مجموع تعداد 129 عكس از نقاط ايست مختلف در سه مسير اصلي منتخب منتهي به شهر بجنورد، جهت بررسي ادراك بصري مناظر گرفته شد كه از اين تعداد، 24 عكس براي بررسي نهايي برگزيده شد. شاخص هاي اصلي بررسي مناظر شامل 6 شاخص «موقعيت بيننده»، «فاصله ديد»، «تركيب منظره»، «شكنندگي بصري»، «حركت چشم بيننده» و «بهترين جهت ديد» در 17 حالت، در نظر گرفته شده اند. طبق يافته ها، مسير شماره 1 با دارا بودن بيشترين نقاط ديد در زير پاي بيننده و كمترين ميزان شكنندگي بصري حائز كيفيت ادراكي متمايز از ساير مسيرهاي مورد بررسي است؛ همچنين نتايج ميزان ادراك منظر نشان مي دهد كه مسير يك به واسطه مقدار محاسبه شده عامل P (ميزان ادراك منظري كه گردشگر از تمامي مناظر قابل رويت در يك مكان دريافت مي كند)، در سطح اول، قرار مي گيرد. در خاتمه، تحليل كيفي و ترسيم ضرباهنگ ميزان ادراك منظر در سه مسير، ارائه شده است.