تحليل اثرات كالبدي و اقتصادي طرح هاي هادي روستايي مورد: روستاهاي شهرستان كرمانشاه

در راستاي سياست كلي نظام پس از پيروزي انقلاب اسلامي، به منظور محروميت زدايي و توسعه روستاها يكي از برنامه هايي كه در دستور كار قرار گرفته است، اجراي طرح هادي روستايي جهت تامين عادلانه امكانات از طريق تحول كالبدي- فيزيكي روستا، ايجاد تسهيلات اجتماعي- توليدي، تامين خدمات عمومي و بهبود مسكن روستاييان بوده است. اثرات طرح­هاي هادي محدود به تغييراتي در بافت كالبدي بوده و در اجراي آن به عامل اقتصادي كمتر توجه شده است. تحقيق حاضر با هدف ارزشيابي پيامدهاي كالبدي و به تبع آن اقتصادي اجراي طرح هادي و تاثير آن بر تحولات روستاهاي شهرستان كرمانشاه انجام شده است. روش پژوهش توصيفي- تحليلي و جمع آوري اطلاعات به صورت اسنادي و پيمايشي بوده است. با استفاده از فرمول كوكران از بين 2467 نفر سرپرست خانوار ساكن 10 روستاي محدوده بررسي، 340 نفر به عنوان نمونه انتخاب گرديده است. ابزار تحقيق، پرسشنامه خانوار روستايي حاوي سوالاتي با طيف ليكرت بوده كه روايي آن توسط متخصصين موضوعي و پايايي آن از طريق آزمون آلفاي كرونباخ تاييد شده است (مقدار آلفاي بُعد كالبدي=0/882، مقدار آلفاي بُعد اقتصادي=0/886). يافته ­ها نشان داد كه اجراي طرح هادي به رغم برخي كاستي ها در توسعه فضاي سبز، مكان يابي دفع فاضلاب و زباله، تاثيري نسبتاً مطلوب بر تحول كالبدي و به تبع آن اقتصادي روستاهاي مورد بررسي داشته است. با اين وجود در مواردي چون افزايش سرمايه گذاري و ايجاد اشتغال تحول چشمگيري مشاهده نشده است. تحليل عوامل موثر بر اجراي طرح هادي نيز حاكي از اين بوده است كه روستاهاي با موقعيت پايكوهي، جمعيت بيشتر و فاصله 20-10 كيلومتر از شهر كرمانشاه تحولات كالبدي و اقتصادي بيشتري داشته است. از اين رو به منظور جبران مشكلات موجود در پيامدهاي كالبدي و اقتصادي ضروري است قبل از اجراي طرح هادي، سازمان ها و نهادهاي درگير در توسعه روستايي طي تمهيدات قانوني ملزم به هماهنگي و ايفاي نقش موثر در فرآيند اجراي طرح گردند.