بنيانِ زرواني ناكُشتن و به بند كِشيدن ضحّاكِ شاهنامه

It is a Zurvanian Principle to Shackle Zahhak instead of killing him

مطابق شاهنامه، آن‌گاه كه فريدون بر ضحّاك چيره مي‌شود، دو بار اراده‌ي كُشتنِ او مي‌كند كه هر دو بار سروشِ خجسته، فريدون را از كُشتن ضحّاك بازمي‌دارد و بند كردنِ او را بهتر مي-داند. پيش از اين، در توجيه و تحليلِ نَكُشتن و به بند كِشيدنِ ضحّاك، گمان‌هايي زده شده است؛ امّا نگارنده بر اين نظر احتمالي است كه اگر ايزد سروش به فريدون اجازه‌ي كُشتنِ ضحّاك نمي‌دهد، اين برايندِ باوري زرواني در شاهنامه است. بر بنيان متن‌هاي زروان‌گرا (وِزيدگي‌هاي زادسپرم، بندهش و مينوي خرد)، زروان از سويي فرمان‌روايي بر هستي را براي نُه هزار سال (زمان كرانه‌مند) به اهريمن سپرده است و از سوي ديگر، او براي آفرينش جهان مادّي، ابـزاري از گوهر تـاريكيِ خود به اهريمن مي‌دهد كه آن گوهر آز است و بي‌آن گوهر، جهان شكل نمي‌گيرد. در باور زرواني، آفرينش مادّي دست‌آوردِ اهريمن و آز است و با شرّ، جهانِ مادّي جهان مي‌شود. ضحّاك نيز در شاهنامه، نمادِ اين جهانيِ اهريمن و تجسّم آز (آزمندِ قدرت، خورش، آميزش جنسي و در تقابل با مهر، خرد و نظم) است كه بي‌آن، هستي از هم فـروخواهد پاشيد و كـرانه‌مند به بي‌كرانه خواهد پيوست؛ كُشته شدنِ ضحّاك، پايان هستي و لغوِ پيمان زروان با اهريمن است؛ از اين‌روي، ايزدِ سروش (درهم‌شكننده‌ي ديو آز) كه مطابق با سروش‌يشت، موظّف است نگاه‌بانِ پيمانِ ميانِ دروند و اشون باشد، بر فريدون آشكار مي‌شود تا پيمانِ زروان و اهريمن شكسته نشود و او را از كُشتنِ ضحّاك بازمي‌دارد.

According to Firdowsi's Shahnameh, Freidoon decides to kill Zahhak two times when he overcomes on Zahhak, but the holy Soroosh prevents Freidoon to do that. The holy Soroosh orders Freidoon to shackle Zahhak. There are many interpretations about this order, but the researcher believes that it rises from a Zurvanian principle that the holy Soroosh orders to shackle Zahhak. Based on Zurvanian texts, Zurvan appoints Ahriman as the ruler of the universe for 9000 years from one side, and gives to Ahriman something from its dark essence for creation of the material world, and that is greed which the universe is not made without. Based on Zurvanism, the material creation comes from Ahriman, and both greed and the material world are made by evil. Zahhak in Shahnameh is the symbol of the material world and the embodiment of greed, and the material world is not made without greed. The killing of Zahhak is the ending of the world and the breaking of the given promise to Ahriman; Therefore, the god of Soroosh (the breaker and the crusher of greed), the protector of honesty and the watcher of the liar's promise based on Soroosh Yasht, appears on Freidoon to prevent him to break the agreement between Zurvan and Ahriman through the killing of Zahhak.