كليدواژه :
پروتئين و پرولين , زئوليت غني شده با كلسيم , كلروفيل فلورسانس , كلريد سديم , دانهال هاي پسته و تنش شوري
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: پسته (Pistacia vera L.) يكي از مهم ترين محصولات باغي بوده و از اهميت اقتصادي ويژه اي برخوردار است. اكثر باغ هاي پسته با آب هاي شور و با كيفيت پايين آبياري مي شوند كه اين امر، سبب كاهش توليد پسته طي سال هاي اخير به ويژه در باغ هاي استان كرمان شده است. تنش شوري يكي از عوامل مهم كاهش قابليت اراضي در توليد محصولات كشاورزي بوده و باعث اختلال در فرآيند هاي فيزيولوژيكي گياه و در نهايت كاهش رشد و عملكرد مي شود. با وجود اين كه تحقيقاتي بر روي اثر زئوليت طبيعي بر برخي خصوصيات گياهان انجام شده، ولي اطلاعاتي در مورد اثر زئوليت غني شده به عنوان يك كود كند رها و يا اصلاح كننده خاك بر گياه پسته تحت شرايط شور در منابع وجود ندارد. هدف اين تحقيق بررسي اثر زئوليت غني شده با كلسيم بر روي برخي خصوصيات فيزيولوژيك دانهال پسته تحت تنش شوري مي باشد.
مواد و روش ها: به منظور بررسي پاسخ دانهال هاي پسته به سطوح شوري و زئوليت، آزمايشي در محيط كشت پرليت و به صورت فاكتوريل، در قالب طرح كاملاً تصادفي و با سه تكرار در گلخانه دانشكده كشاورزي دانشگاه ولي عصر (عج) رفسنجان انجام شد. تيمارها شامل سه سطح زئوليت غني شده با كلسيم (0، 10 و 20 درصد وزني) و چهار سطح كلريد سديم (0، 75، 150 و 225 ميلي مولار) بودند. در هر گلدان تعداد 5 بذر جوانه زده در عمق 3 سانتي متري كشت گرديد. براي آبياري گلدان ها از محلول غذايي هوگلند استفاده شد. در هفته نهم پس از كاشت، آبشويي گلدان ها با آب مقطر انجام گرفت و طبق نقشه طرح، تيمار هاي كلريد سديم (0، 75، 150 و 225 ميلي مولار) كه به صورت محلول تهيه شده بود، طي دو مرحله و به فواصل زماني يك هفته، به گلدان ها اضافه شد. شاخص كلروفيل فلورسانس (Fv/Fm) در 3 زمان (هفته هاي دوازدهم، نوزدهم و بيست و چهارم پس از كاشت)، غلظت كلروفيل a، كلروفيل b، كلروفيل كل، كاروتنوئيدها، پرولين و پروتئين اندازه گيري گرديد.
يافته ها: نتايج نشان داد كه با افزايش سطوح شوري غلظت كلروفيل a، كلروفيل b و كلروفيل كل با كاهش معني داري روبه رو گرديدند. كاربرد 10 درصد وزني زئوليت سبب افزايش 68 درصدي كلروفيلb گرديد. شوري هم چنين باعث كاهش شاخص كلروفيل فلورسانس و پروتئين گرديد، به گونه اي كه با افزايش شوري به 225 ميلي مولار شاخص كلروفيل فلورسانس حدود 8 درصد و پروتئين حدود 37 درصد نسبت به شاهد كاهش يافت. شوري باعث افزايش پرولين برگ گرديد. كاربرد زئوليت غني شده با كلسيم سبب افزايش پارامترهاي ذكر شده گرديد، به طوري كه با افزايش 10 درصد وزني زئوليت غني شده به محيط كشت، غلظت پرولين و پروتئين به ترتيب 100 و 5 / 19 درصد افزايش يافت.
نتيجه گيري: در مجموع مي توان چنين نتيجه گيري نمود كه زئوليت غني شده با كلسيم (غلظت 10 درصد وزني)، توانايي دانهال هاي پسته را در مقاومت به تنش شوري افزايش داد.
چكيده لاتين :
Background and objectives: Pistachio (Pistacia vera L.) is one of the most important horticultural products and of particular economic importance. Most of pistachio orchards are irrigated with saline and low quality water which reduced production in recent years especially in the gardens of Kerman pistachio in recent years. Salinity stress is one of the important factors reducing the land ability in agricultural production and impairing the plant physiological processes and reduced growth and yield eventually. Although research on the effect of natural zeolite on some on some plant characteristics, but information about the effect of enriched zeolite as a slow release fertilizer or soil conditioner on pistachio plant under saline conditions, there are no resources. The aim of this study is to evaluate the effect of calcium enriched zeolite on some physiological characteristics of pistachio seedlings under salinity stress.
Materials and methods: In order to investigate the response of pistachio seedlings to salinity and zeolite levels, a factorial experiment was carried out in a completely randomized design in perlite medium with three replications in the greenhouse of agriculture college, Vali-e-Asr University of Rafsangan. Treatments consisted of three levels of zeolite enriched by calcium (0, 10 and 20 % W) and four levels of NaCl (0, 75, 150 and 225 mM). 5 germinated seeds were planted in each pot at a depth of 3 cm. Hoagland solution was used for pots irrigation. Pots leaching was carried out with distilled water in the ninth week after planting and according to plan, treatments of sodium chloride (0, 75, 150 and 225 mM) was prepared as a solution added to pots in two phases and once a week. fluorescence Chlorophyll index (Fv/Fm) at 3 times (weeks twelfth, nineteenth and twenty-fourth after planting), concentration of chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, carotenoids, proline and protein were measured.
Results: The results showed that, with increasing salinity the concentration of chlorophyll a, chlorophyll b and total chlorophyll decreased significantly. Application of 10 % W zeolite increased chlorophyll b by 68 percent. Salinity also decreased the fluorescence chlorophyll index and protein, so that with increasing salinity to 225 mM, fluorescence Chlorophyll index by 8 percent and protein by 37 percent decreased compared to control. Salinity increased leaf proline. Application of zeolite enriched by calcium increased mentioned parameters, so that with increasing 10 % W zeolite enriched by calcium to medium, the concentration of proline and protein, increased by 100 and 19.5 percent respectively.
Conclusion: In total it is concluded that the calcium-enriched zeolite (10 % W), increased the ability of pistachio seedlings in resistance to salinity stress.
