ارزيابي رشد و جذب عناصر غذايي در گوجه‌فرنگي با تلقيح جدايه‌هاي سودوموناس و سطوح معدني پتاسيم

Evaluting the Nutrient Uptake and Tomato Growth by Pseudomonads Isolates and Mineral Potassium levels

پتاسيم يكي از عناصر غذايي ضروري پرمصرف براي گياهان است كه نقش مهمي در رشد گياه و همچنين كيفيت محصولات كشاورزي دارد. در اين پژوهش توانايي پنج جدايه ميكروبي Pseudomonas spp. از باكتري‌هاي آزادكننده پتاسيم شاملS6-6 ، S10-3، S14-3، S19-1و S21-1 بر بهبود رشد و افزايش جذب پتاسيم توسط گياه گوجه‌فرنگي در خاك با پتاسيم قابل استفاده پايين (كمتر از 200 ميلي‌گرم در گيلوگرم) و در شرايط غيراستريل و با حضور ريزجانداران بومي خاك بررسي شد. آزمايش به صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار به اجرا درآمد. فاكتور اول شامل تلقيح باكتريايي (5 جدايه و نمونه شاهد) و فاكتور دوم شامل سه سطح كود پتاسيمي بدون كود، 50 درصد توصيه شده (150 كيلوگرم در هكتار) و 100 درصد ميزان توصيه شده (300 كيلوگرم در هكتار) بود. نتايج نشان داد كه بيشترين وزن تر و خشك بخش هوايي (47 / 53 و 68 / 7 گرم در گلدان) با مصرف پتاسيم 150 كيلوگرم در هكتار بدست آمد و با مصرف 300 كيلوگرم در هكتار كود كاهش پيدا كرد. اثر باكتري بر عملكرد، شاخص كلروفيل، جذب پتاسيم، غلظت فسفر، آهن، روي، منيزيم و كلسيم معني‌دار بود. حداكثر ميانگين وزن تر بخش هوايي در جدايه S6-6 (76/54 گرم در گلدان) مشاهده شد. جدايه‌هاي S14-3 (2 / 1 گرم در گلدان)، S19-1 (18 / 1 گرم در گلدان) و S21-1(16 / 1 گرم در گلدان) داراي بيشترين ميانگين وزن خشك ريشه و همچنين مقدار پتاسيم ريشه بودند. دو جدايه S21-1و S14-3به لحاظ تغذيه‌اي نسبت به ساير جدايه‌ها بهتر عمل كردند.بيشترين غلظت فسفر، آهن بخش هوايي و غلظت منيزيم و فسفر ريشه متعلق به S21-1 بود. S14-3 بيشترين غلظت منيزيم و فسفر بخش هوايي را داشت. جدايه‌هاي باكتري در سطح 150 كيلوگرم در هكتار كود پتاسيم عملكرد بهتري داشتند و بيشترين ميانگين وزن تر و خشك بخش هوايي متعلق به جدايه ( 066 / 62 S6-6 و 203 / 9 گرم در گلدان) در سطح 150 كيلوگرم در هكتار كود پتاسيم بود.

Potassium is an essential macronutrient for plants that plays many important roles in the plant growth and development as well as in the quality of crops. In this study the effect of five bacterial strains belong to Pseudomonas genus including S6-6, S10-3, S14-3, S19-1 and S21-1 were assessed on the growth and K uptake by tomato plant in the non-sterile soil with low available potassium (less than 200 mg.kg-1). The experiment was conducted factorial based on CRD with three replications. The first factor consisted of bacterial inoculum (5 strains and control) and the second factor consisted of three levels of potassium fertilizer, 0 kg.ha-1, 50% (150 kg.ha-1) and 100% of the recommended amount (300 kg.ha-1), respectively. The results showed that maximum amount of wet and dry weight was gained at 50% of K fertilizer, while with application of K (300 kg.ha-1) fertilizer it was decreased. The main effects of bacteria were significant on yield, chlorophyll index, content of K, the concentration of P, Fe, Zn, Mg and Ca. The highest amount of wet and dry weight of shoot was obtained with S6-6 (54.76 g.pot-1 and 7.76 g.pot-1). The highest amount of root dry weight was measured with S14-3 (1.2 g.pot-1), S19-1 (1.17 g.pot-1) and S21-1 (1.16 g.pot-1). From the nutritional view of point two isolates, S21-1 and S14-3 were better than the other isolates. The highest concentration of shoot P, Fe and concentration of root Mg and P belonged to the S21-1. The highest concentration of shoot Mg and P was by the S14-3. All the bacterial strains at 50% level of K fertilizer (150 kg.ha-1) had better yield and maximum wet and dry weight of shoot was measured with strain S6-6 (62.066 g.pot-1 and 9.203 g.pot-1) at 150 kg.ha-1 level of K fertilizer.