تعيين الگوي بهينه زراعي با تأكيد بر پايداري منابع طبيعي و محيط زيست در منطقه ارزوئيه

Determination of Optimal Cropping Pattern Emphasizing Sustainability of Natural Resources and Environment in Orzoyeh District

آب، خاك، پوشش گياهي و ساير منابع طبيعي، با استفاده علمي و آگاهانه، پايدار و قابل استفاده خواهند بود. در صورت بهره‌برداري بي‌رويه و استفاده نامعقول از اين منابع كه باعث جلوگيري از تجديد حيات آن‌ها شود، فناپذير خواهند بود. در مطالعه حاضر، از برنامه‌ريزي آرماني فازي براي تعيين الگوي بهينه كشت محصولات زراعي شهرستان ارزوئيه با تأكيد بر پايداري منابع طبيعي و محيط زيست استفاده شد. به اين منظور، چهار آرمان فازي شامل بيشينه كردن سود، كمينه كردن مصرف آب آبياري، كمينه كردن كود و كمينه كردن سموم در قالب چهار سناريو مد نظر قرار گرفت. اطلاعات مورد نياز اين تحقيق از طريق پرسشنامه و مصاحبه حضوري و همچنين آمارنامه‏هاي جهاد كشاورزي استان كرمان جمع ‏آوري شد. چهار الگوي بهينه كشت در اثر دادن وزن‌هاي متفاوت به آرمان‏ها بدست آمد. نتايج نشان داد در سناريوهايي كه حفظ منابع طبيعي و پايداري توليد در اولويت قرار مي‏گيرد، محصولاتي كه آب، كود و سم كمتري مصرف مي‏كنند بيشتر وارد الگوي كشت مي‏شوند. در مقابل در آن سناريو كه بيشترين وزن به آرمان بيشينه كردن سود داده شده است، تنها هندوانه و سيب‏زميني كه نسبت به ساير محصولات بالاترين سود در هكتار را دارا هستند وارد الگوي كشت مي‏شوند، هرچند كه مصرف آب آنها نسبت به محصولات ديگر بالاتر است. بنابراين، لحاظ نمودن رويكرد پايداري منابع طبيعي و محيط زيست در تعيين الگوي بهينه كشت، مؤثر است.

Water, soil, Vegetation and other natural resources, will be sustainable and useable permanently when they use scientifically and consciously. If the resources are used irregularly, this action will cause to stop renewing resources and they will be mortal. In current study, we used fuzzy goal programming for determining of optimal cropping pattern which emphasizes sustainability of natural resources and environment. For this purpose, four fuzzy goals include profit maximization; irrigation water minimization, fertilizers minimization and pesticides minimization were considered in four scenarios. Requirement data were collected by questionnaire and from Kerman province Jihad Keshavarzi documents. Four optimal cropping patterns were represented by considering different weights for goals. Results illustrated in those scenarios that natural resource conservation and production sustainability have priority, the activities that need require less water, fertilizers and pesticides are more into the cropping pattern. On the contrary, in that scenario that profit maximization has the most weight, the cropping pattern limited to watermelon and potato activities. Because have the highest profit in hectare, although use the most water. Therefore, considering natural resources and environmental sustainability approaches are effective on optimal cropping pattern determination.