بررسي تاثير شوك هاي نفتي بر نرخ ارز در ايران: رهيافت غيرخطي ماركوف- سوئيچينگ

هدف اصلي اين مطالعه، بررسي تاثير شوك­ هاي عرضه نفت، تقاضاي جهاني و شوك قيمت نفت بر نرخ ارز حقيقي دلار در ايران است. در اين راستا آمار و اطلاعات اين متغيرها به صورت ماهانه براي بازه زماني 1990:04-2015:09 مورد استفاده قرار گرفته است. شوك­هاي نفتي سه­ گانه ابتدا با استفاده از مدل خودرگرسيون برداري ساختاري (SVAR) به دست آمده و در ادامه تاثير آنها بر نرخ ارز در قالب مدل ماركوف- سوئيچينگ دو رژيمي از ماه مه 1992 تا سپتامبر 2015 بررسي شده است. نتايج به دست آمده نشان مي­دهد كه نرخ ارز حقيقي در ايران اغلب در رژيم با نوسان پايين قرار گرفته (رژيم دو) و بازار ارز بيشتر در وضعيت ركود بوده است، لذا تاثير شوك­ هاي نفتي در رژيم دوم قابليت استناد بالايي دارد. در اين رژيم شوك­هاي قيمت نفت و شوك تقاضاي جهاني تاثير منفي و معني ­دار بر نرخ ارز حقيقي دارد. به عبارت ديگر، شوك مثبت تقاضاي جهاني كه از رونق اقتصاد جهاني ناشي مي­ شود، و افزايش قيمت نفت منجر به كاهش نرخ ارز و افزايش ارزش پول ملي ايران مي­شود و اثرات بيماري هلندي در اقتصاد ايران ايجاد مي­ كند. براساس نتايج به دست آمده، شوك عرضه جهاني نفت تاثير معني­ داري بر نرخ ارز نداشته و، در نتيجه، نقش موثري در تحولات بازار ارز ايران ندارد.