پديد آورندگان :
ايزدخواه شيشوان، موسي دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت , تاج بخش شيشوان، مهدي دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت - استاد , پاسبان اسلام، بهمن مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجان شرقي - دانشيار , جليليان، جلال دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت - دانشيار
كليدواژه :
بولتينگ , شاخص سوخ دهي , شاخص سطح برگ , فولامين , پياز خوراكي , (.Allium Cepa L) , پيش تيمار
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: پياز خوراكي با نام علمي (.Allium Cepa L) گياهي است دو ساله كه در سال اول رشد رويشي
و در سال دوم رشد زايشي دارد. يكي از روشهاي ساده اي كه قدرت و استقرار گياهچه ها را در مزارع بهبود.
مي بخشد پرايمينگ بذر است. اين پژوهش به منظور بررسي تأثير پرايمينگ و اندازهٔ بذر بر عملكرد زيست توده،
صفات رويشي و فنولوژي ژنوتيپ هاي پياز خوراكي انجام شد.
مواد و روشها: به منظور ارزيابي تاثير پرايمينگ و اندازهٔ بذر بر عملكرد زيست توده و صفات رويشي و فنولوژي ژنوتيپ هاي پياز خوراكي، اين پژوهش در دو سال زراعي 1391 و 1392 به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجان شرقي اجرا گرديد. فاكتورهاي آزمايش شامل پرايمينگ در چهار سطح (هيدرو پرايمينگ با آب مقطر اسموپرايمينگ با نيترات پتاسيم، پرايمينگ با استفاده از مادهٔ فولامين و شاهد) اندازهٔ بذر در سه سطح (ريز، متوسط و درشت) و ارقام در دو سطح (قرمز آذرشهر و زرقان) بود. ويژگيهاي عملكرد زيست توده، تعداد، طول، سطح و شاخص سطح برگ، نسبت سوخ دهي، نسبت برگ، درصد بولتينگ، شمار روز تا سوخ دهي، رسيدگي فيزيولوژيكي و برداشت مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه اثر پيش تيمار و اندازۀ بذر از نظر تمام ويژگيهاي مورد بررسي از لحاظ آماري تفاوت معني‌دار نشان داد. پرايمينگ بذر موجب بهبود عملكرد بيولوژيكي و صفات رويشي و فنولوژي گرديد به طوري كه بيشترين عملكرد بيولوژيكي، سطح برگ، شاخص سطح برگ و شاخص سوخ‌دهي به ترتيب 105/98تن در هكتار 123/77 سانتي‌مترمربع،8/25 و 4/99 به پرايمينگ با فولامين تعلق داشت و كمترين آنها از تيمار شاهد به‌دست آمد. همچنين مقايسه ميانگين‌ها نشان داد كه بيشترين عملكرد بيولوژيكي، سطح برگ، شاخص سطح برگ وشاخص سوخ‌دهي به ترتيب 100/33 تن در هكتار 119/38 سانتي‌مترمربع، 7/96 و 4/98 از بذرهاي درشت و كمترين آنها از بذر ريز به‌دست آمد. اثر سودمند پرايمينگ و بذر درشت بر عملكرد بيولوژيكي و صفات رويشي و فنولوژي به سبز شدن و استقرار سريع گياهچه ها و در نهايت استفاده بهتر از نور، رطوبت خاك و عناصر غذايي به وسيله گياهان حاصل از بذرهاي درشت و بذرهاي پرايمينگ شده نسبت داده شد. لذا جهت كشت پياز استفاده ازبذرهاي درشت و پرايمينگ با اسيد آمينه فولامين در شرايط مشابه آزمايش قابل توصيه است.
نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج حاصل از اين پژوهش پرايمينگ بذر باعث بهبود عملكرد بيولوژيكي و صفات رويشي و فنولوژي گرديد. تيمار بذر با استفاده از اسيد آمينه فولامين 2% نسبت به ساير روشهاي پيش‌تيمار و اندازه درشت نسبت به ساير اندازه‌هاي بذر باعث بهبود ويژگيهاي مورد بررسي گرديد. بيشترين عملكرد بيولوژيكي، سطح و شاخص سطح برگ و شاخص سوخ‌دهي ازبذرهاي درشت و پرايمينگ با ماده فلامين به دست آمد. بنابر اين اهميت پرايمينگ و درجه بندي بذر در اين مطالعه آشكار شد، به طوري كه براي تضمين عملكرد بيولوژيكي و بهبود صفات رويشي و فنولوژي در پياز بهتر است ازبذرهاي درشت و پرايمينگ با ماده فولامين (2%) استفاده شود.
چكيده لاتين :
Background and objectives: The main objective of this work was to study the effect of priming and seed size on biological yield, growth and phonological characteristics of onion genotypes. Materials and methods: In order to evaluate the effect of priming and seed size on biological yield, growth and phonological characteristics of onion genotypes a factorial field experiment based on a randomized complete block design with three replications was conducted in 2012 and 2013 cropping season at Agriculture and Natural Resources Research Center of East Azarbayjan, Iran. The experimental treatments included priming (at four levels: hydro priming, osmopriming (in %2 KNO3), priming with falomin amino acid (in 2%) and control (without priming), seed size (at three levels: small, medium and large) and cultivars (at two levels: Red Azarshahr and Zargun). Following charac-teristics such biological yield, number of leave, leave length, leaf area, leaf area index, bulbing ratio, leaf ratio, bolting percent, number of days to bulbing, physiological maturity and number of day to harvest were studied. Results: Analysis of variance for the measured traits indicated that all characteristics significantly were affected by priming and seed size. Results showed that seed priming and seed size improved biological yield, growth and phonological characteristics. The highest biological yield, leaf area, leaf area index, bulbing ratio, were obtained from plant that primed with folamine 105.98 (T/ha), 123.77cm2, 8.25 and 4.99, respectively and the lowest were achieved from control plants. Also mean comparison indicated that the higher values of biologic yield, leaf area, leaf area Index, bulbing ratio were obtained from large seed size 100.33 (T/ha), 119.38cm2, 7.96 and 4.98, respectively and the lower of it were found to small seed size. Nevertheless, seed priming and seed size improved biological yield, growth and phonological characteristics onion cultivars were attributed to rapid seedling emergence and establishment, and consequently the optimum use of light, soil moisture and nutrients by the plants developed from the primed seeds and seed size. Conclusion: According to the results and discussion mentioned above seed priming treatments improved biological yield, growth and phonological characteristics as compared to the unprimed. Among the treatments, seed priming with Falomin Amino Acid 2% was more effective than the po-tassium nitrite 2% and hydropriming. Large seed size significantly increased the biological yield, growth and phonological characteristics. Accordingly, the importance of seed priming and seed grading were obvious in this study, so seed priming with Falomin Amino Acid 2% and large seed size should be used for onion planting in order to insure high biological yield, to improve growth and phonological characteristics of onion.Therefore priming with Falomin Amino Acid 2% and large seed are recommended of onion planting for the places with the same environmental conditions our experiment.
