آثار اقتصاد دانش بنيان بر درون زايي اقتصاد ايران (در راستاي سياست هاي كلي اقتصاد مقاومتي)

The Impact of Knowledge-based Economy on Iranian Endogenous Economy In line with the general policies of resistive economy

يكي از راهبردهاي محوري در تحقق رشد اقتصادي بلندمدت و پايدار، اتكاي اقتصاد به صادرات محصولات دانش بنيان و تكيه بر اقتصاد دانش محور است. همچنين كاهش آسيب پذيري و مقابله با ريسك ها به حركت با ادبيات روز اقتصادي نيازمند است و نمي توان در دنياي كنوني، بر پايه اقتصاد صنعتي پيش رفت و بايد به سمت اقتصاد دانش بنيان حركت كرد. اين مقاله جهت تبيين آثار اقتصاد دانش بنيان بر درون زايي اقتصاد ايران انجام شده است. با توجه به مباني نظري حاكم بر سياست هاي كلي اقتصاد مقاومتي، صادرات كالاهاي با فناوري بالا نماد توسعه اقتصاد دانش بنيان كشور قرار گرفته و از دو شاخص ساده (رشد اقتصادي بدون نفت) و شاخص تركيبي (تركيب سه شاخص نسبت كسري بودجه، سهم درآمدهاي مالياتي و نفت در بودجه) براي تبيين اقتصاد درون زا استفاده شده است. برآورد رابطه بلندمدت رشد اقتصادي بدون نفت ايران نشان مي دهد كه كشش شاخص اقتصاد درون زا (رشد اقتصادي بدون نفت) نسبت به شاخص اقتصاد دانش بنيان (لگاريتم صادرات كالاهاي با فناوري بالا و هاي تك) طي دوره 1368−1392 مثبت و معادل 0/21 درصد است. همچنين با لحاظ شاخص تركيبي اقتصاد درون زا به عنوان متغير وابسته، كشش نسبت به شاخص اقتصاد دانش بنيان مثبت و معادل 0/76 درصد برآورد شد.

One of the main strategies in all economies, developed or developing, to create stability and guarantee a long-run economic growth is to rely on high-tech export and knowledge-based economy. These would also reduce macroeconomic risks and possible vulnerabilities of an endogenous economy. This article studies the effects of knowledge-based economy on the endogenous aspects of the Iranian economy. After reviewing the literature of and major theoretical studies on resilient economy, it demonstrates that the level of high-tech exports is a key indicator for a knowledge-based economy. It uses two indices to describe the endogenous aspects of the Iranian economy. The simple index relates to the non-oil growth in the Iranian economy. The article also proposes a composite index to show how knowledge-based economy contributes to the resilience of the economy. The proposed index consists of the portion of the budget deficit, tax revenues and oil income in the whole government budget. It concludes that in the non-oil economic growth model, the estimated elasticity of simple index of the endogenous economy to knowledge-based economy index in the period 1987-2013 is significant with a positive coefficient of 0.21 percentages. Additionally, by using the composite index as a dependent variable, the elasticity would be significant with a positive coefficient of 0.76 percentages.