تاثير سرمايه گذاري مستقيم خارجي بر توزيع درآمد در كشورهاي در حال توسعه با تاكيد بر ايران

The Effect of FDI on Income Distribution in Developing Countries; With an Emphasis on Iran

در بسياري از كشورهاي در حال توسعه، شكاف بين پس انداز ملي و نيازهاي سرمايه گذاري موجب مي شود كه براي تحقق اهداف كلان اقتصادي به سرمايه گذاري مستقيم خارجي روي آورند. اين كشورها افزون بر مشكل كمبود سرمايه، با مقوله توزيع نابرابر درآمد نيز مواجه هستند. در اين مقاله اثر سرمايه گذاري مستقيم خارجي بر توزيع درآمد در كشورهاي در حال توسعه طي دوره زماني 1990−2014 با استفاده از روش پانل پويا بررسي شده است. همچنين، براي اقتصاد ايران، رابطه بلندمدت ميان متغيرها براي دوره زماني 1360−1394 با استفاده از روشARDL بررسي شده است كه نتايج آن يافته هاي روش داده هاي تابلويي را تاييد مي كند. يافته ها بيانگر تاثير مثبت و معنادار سرمايه گذاري مستقيم خارجي بر ضريب جيني است. به علاوه در مدل غيرخطي براي كشورهاي در حال توسعه با درآمد بالاتر از ميانگين، فرضيه كوزنتس تاييد شده ولي براي كشورهاي در حال توسعه با درآمد پايين تر از ميانگين محقق نشده است. متغيرهايي مانند مخارج دولتي و رشد توليد ناخالص داخلي در كشورهاي با درآمد بالاتر از ميانگين بر ضريب جيني تاثير مثبت و معناداري داشته و نيز متغيرهاي ماليات، اشتغال و باز بودن تجاري باعث بهبود توزيع درآمد شده اند. در اين راستا توصيه هاي سياستي نيز پيشنهاد شده است.

The gap between national savings and investment demands prompts necessity for foreign direct investment among many developing countries to achieve macro-economic goals. In these countries, along with capital shortages there also exist a massive misdistribution of income. This paper studies the impact of foreign direct investment on income distribution in developing countries using a dynamic panel method for the period 1990-2014. Moreover, for Iran’s economy, the long-run relationships between variables are tested using ARDL method for the period 1981-2015, the results of which give even more support to the accuracy of findings in the panel data method. The findings of this study indicate a significant and positive impact of FDI on Gini coefficient. In addition, Kuznets hypothesis in nonlinear model in the upper middle income countries was confirmed but in the lower middle income countries has not been achieved. Variables such as government expenditure and the GDP growth in the upper middle income countries has significant positive effect on Gini coefficient and also tax, employment and trade openness have improved income distribution. Policy recommendations have thereof prescribed.