تاثير سطوح مختلف كود فسفره و تراكم كاشت بر عملكرد و اجزاي عملكرد موسير (.Allium altissimum Regel)

(.The effect of different levels of phosp horus fertilizer and different planting density on yield and yield co mponent of Persian shallot ( Allium altissimum Regel

موسير با غده زيرزميني از نوع پياز گياهي است چندساله از خانواده آلياسه كه به صورت خودرو در شيب‌هاي مختلف و در زير سايه انداز درختان و درختچه‌ها در باغات رشد مي‌كند. با توجه به بهره‌برداري ناپايدار گياه موسير از طبيعت و احتمال نابودي آن و به دليل جواب‌گو نبودن رويشگاه‌هاي طبيعي به نياز صنايع غذايي و دارويي، انجام تحقيقات در زمينه‌ي اهلي‌سازي، كاشت و توليد انبوه گونه‌ها يا واريته هاي اين گياه با ارزش براي جلوگيري از كاهش ذخاير ژني ضرورت دارد. اين آزمايش به منظور بررسي اثرات سطوح مختلف كود فسفره و تراكم‌هاي كاشت بر روي گياه دارويي و صنعتي موسير آزمايشي به صورت فاكتوريل بر پايه بلوك هاي كامل تصادفي در 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي مجتمع آموزش عالي شيروان انجام گرديد. تيمارهاي آزمايش شامل چهار سطح كود سوپر فسفات (صفر،150،250 و350 كيلوگرم در هكتار) و سه سطح تراكم (20، 30 و40 بوته در متر‌مربع) بودند. بر اساس نتايج، كاربرد سوپر فسفات باعث افزايش عملكرد تر و خشك پياز، عملكرد بيولوژيك، عملكرد دانه و ارتفاع گياه در مقايسه با تيمار شاهد شدكه اختلاف معني داري داشت . همچنين افزايش تراكم بوته بطور معني‌داري عملكرد خشك و تر پياز، عملكرد بيولوژيك، عملكرد دانه و ارتفاع گياه را كاهش داد.

Allium altissimumRegel. is a perennial species of Alliaceae family storage tissue is bulb hich grows as a wild plant on different slops of mountainous regions and under the canopy of trees and shrubs in gardens. Due to the unsustainable exploitation of A.altissimum and its possible extinction from natural habitats for food and pharmaceutical industries, conducting researches to A.altissimum domestication, cultivation and massproduction are required in order to prevent from the paucity of genetic resources. The present study aims to evaluate the effect of phosphorus fertilizer and plant density for A.altissimum which are essential parameters in its domestication. A field factorial experiment based on complete blocks design with three replications was carried out. Treatments were including plant density at three levels (20, 30 and 40 plants per square meter) and phosphorus (superphosphate) at four levels (0, 150, 250 and 350 kg ha-1). The results showed that phosphorus fertilizer enhanced wet and dry bulbs yield, biologic yield, grain yield and plant height. Furthermore,phosphorus fertilizer ignificantly increased harvest index of bulbs. Moreover, increasing plant density decreased wet and dry bulbs yield, biologic yield, grain yield, plant height.