بررسي ساختار ژن سيتوكروم b در نمونه هاي سرگين گوزن مرال ايراني حفاظت شده (Cervus elaphus maral)

(The structure of cytochrome b gene in fecal samples of conserved Iranian Maral deer ( Cervus elaphus maral

به منظور بررسي تنوع ژنتيكي گوزن هاي مرال ايران، توالي كامل ژن سيتوكروم b سه جمعيت حفاظت شده در نواحي شمالي و شمال غربي ايران تجزيه وتحليل شد. اين جمعيت‏ها به دليل كوچك بودن، از نظر كاهش تنوع ژنتيكي موردتوجه هستند. از جمعيت هاي موردبررسي، تعداد 25 نمونه سرگين تازه در سال 1393 جمع آوري شد. نتايج حاصل نشان داد كه توالي هاي ژن سيتوكروم b سه جمعيت مرال ايراني فاقد تنوع ژنتيكي بوده و تمام افراد اين جمعيت ها علي رغم وجود فاصله جغرافيايي، يك هاپلوتايپ را تشكيل دادند. بررسي توالي ژن سيتوكروم b مرال ايران با توالي همين ژن در مرال تركيه نشان داد كه هفت جايگاه پلي مورف در بين اين دو گروه وجود داشته و يكي از اين جايگاه ها داراي جايگزيني غير هم نام مي باشد. تنوع نوكلئوتيدي بين اين دو گروه 0/003 و فاصله ژنتيكي بين اين دو جمعيت 0/002 به دست‏آمد كه رقم پاييني است و نشان دهنده كم بودن اختلاف ژنتيكي بين جمعيت‏ هاي مرال ايران و مرال تركيه است. مقدار عددي Tajima''s D ((1/55 نشان دهنده وقوع انتخاب طبيعي در بين جمعيت‏ هاي مرال ايراني و مرال تركيه بود. وضعيت توالي ژن سيتوكروم b مرال ايراني با ديگر زيرگونه هاي گوزن قرمز مقايسه شد. مقدار فاصله ژنتيكي بين اين جمعيت ها 0/004±0/037، مقدار تنوع نوكلئوتيدي در بين تمامي 46 توالي موردبررسي 0/03517 و تعداد جايگاه‏ هاي تفكيك 135 بود. مقدار شاخص Tajima'' D برابر 0/322 و غير معني دار بود كه نشان دهنده وقوع جهش در اين جمعيت‏ها است. نتايج بررسي شبكه هاپلوتايپي نشان داد كه گوزن مرال بومي ايران، در گروه گوزن هاي قرمز اروپايي قرار مي گيرد و در اين شبكه با مرال‏ هاي تركيه يك كلاستر را تشكيل دادند. با توجه به پايين بودن تنوع ژنتيكي جمعيت‏هاي مرال حفاظت شده مورد بررسي در اين تحقيق، به نظر مي رسد كه بايستي مديريت مناسب حفاظت براي حفظ اين گونه و در درجه دوم براي افزايش اندازه موثر اين جمعيت‏ ها اتخاذ شود.

In order to estimate genetic diversity of native Iranian Red deer, the complete sequence of cytochrome b gene (cytb) from three naturally reserved populations of north and northwest of Iran was analyzed. These populations are concerned due to their small population size. 25 fresh fecal samples were collected from these populations during 2015. Results indicated that in spite of geographical distances there was no diversity between cytb sequences of these three Iranian maral populations. All three populations were one haplotype. A comparison of the cytb between native Iranian maral and Turkish maral deer showed 7 polymorphic sites with one site of transversion. The nucleotide diversity between these two groups was, 0.003 with 0.02 mean genetic distance that was low and indicated low genetic differences between Iranian maral and Turkish maral deer. High Tajima's D (1.55) indicated natural selection between Iranian and Turkish maral deer populations. The cytb from Iranian maral deer and other red deer subspecies was compared. Genetic distance between these populations was 0.037±0.004. The nucleotide diversity was 0.03517 within all 46 sequences and there were 135 polymorphic sites. Tajima's D was 0.322 and non-significant, that indicated there was a genetic mutation in these populations. Results of haplotype network showed that Iranian native maral deer is classified in European red deer and was in the same cluster with Turkish maral deer. According to the low genetic diversity of reserved maral populations, it is necessary to make suitable conversational management decisions to conserve this species and for second, to increase the effective size of these populations.