بررسي ويژگي هاي كاريولوژيكي در چند جمعيت از گونه Papaver fugax مناطق مختلف شمال غرب ايران

Investigation of karyological characteristics in several popual ations of Papaver fugax in North western of Iran

خانواده خشخاش از لحاظ ويژگي هاي دارويي و همچنين ارزش هاي غذايي اهميت زيادي دارد و در طب سنتي و مدرن از آن استفاده هاي بسياري مي شود. از ويژگي هاي اصلي جنس Papaver سنتز آلكالوئيدهاي مختلف با تركيبات بسيار پيچيده است. گونه Papaver fugax به صورت خودرو در رويشگاه هاي شمال غرب كشور وجود دارد. از آنجايي كه اطلاعات كمي درباره وضعيت سيتوژنتيكي اين جمعيت ها موجود است، اين تحقيق به منظور مطالعه ويژگي هاي كاريولوژيكي شش توده خشخاش با استفاده از رنگ آميزي مريستم انتهايي ريشه با استو-فريك-هماتوكسيلين انجام شد. از مريستم نوك ريشه پس از پيش تيمار، تثبيت، هيدروليز و رنگ آميزي، انتخاب صفحه گسترش متافازي مناسب صورت گرفت و از نمونه ها با فتوميكروسكوپ عكس برداري شد. ويژگي هاي كروموزومي شامل تعداد و طول كروموزوم، طول بازوي بلند و كوتاه، طول كل مجموعه كروموزومي، شاخص نسبت بازو و طول نسبي كروموزوم ها بر اساس ميانگين شش سلول متافازي مختلف اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد كه هر شش توده ديپلوئيد (2n=2x=14) بوده و كاريوتيپ آن ها از شش جفت كروموزوم ساب متاسانتريك و يك جفت كروموزوم متاسانتريك تشكيل شده است كه بر انتهاي بازوي كوتاه كروموزوم شماره يك داراي ماهواره هستند. بر اساس جدول تقارن كاريوتيپي استيبنز كاريوتيپ شش توده مورد مطالعه در گروه A3 قرار گرفتند كه نشانگر متقارن بودن كاريوتيپ اين جمعيت ها است.

The Papaveraceae family polarizes the special attention for its pharmaceutical, ornamental and alimentary valences. The main trait of the family is its capacity to synthesize various and very complex alkaloids. Wild Papaver fugax species are found in the Northwest of Iran. Since there is little information about cytogenetic status of populations, this research is to study the karyological properties of the root apical meristem for six population with staining aceto-iron-hematoxylin was performed. Karyotype and morphology of mitotic chromosomes in six populations of medicinal plant Papaver fugax collected from various geographical locations of northwest of Iran were studied. Chromosome characteristics were measured from 6 complete metaphase cells using Micromeasure software. Results showed that P. fugax is a diploid species with 2n=2x=14 chromosomes. The karyotype consisted of six pairs of submetacentric and one pairs of metacentric chromosomes. Chromosome 1 had a secondary constriction and satellite at the end of its short arm. Karyological characteristics of all materials studied were similar to each other; however, there were some variations on chromosome arm ratios and relative lengths among different populations. All of the populations placed on 3A class of Stebbin’s asymmetry categories.