بررسي روابط معيارهاي گياهي گونه خَوَشك (Daphne mucronata) با عوامل محيطي در استان همدان (مطالعه موردي: لشگر در ملاير)

(Investigation on the relationship between plant measurements of Daphne mucronat and environmental factors in Hamedan Province (Case study: Lashgardar of Malayer

بررسي روابط معيارهاي گياهي گياهان مرتعي با عوامل محيطي، اطلاعات پايه اي را در خصوص نيازمندي هاي اكولوژيك، و واكنش آنها به محيط در دسترس قرار مي دهد كه براي مديريت صحيح مراتع قابل استفاده است. هدف از اين تحقيق بررسي ارتباط تراكم، درصد پوشش، بيوماس و وفور خوشك (Daphnemucronata) با عوامل محيطي نظير خصوصيات فيزيكي - شيميايي خاك و نيز عوامل پستي و بلندي است. بدين منظور، در سه منطقه (منطقه با پوشش زياد، متوسط و كم خوشك) چهار ترانسكت 100 متري در راستاي شيب مستقر گرديد. تراكم از روش نقطه 4/1 مركزي، درصد پوشش با استفاده از روش ترانسكت خطي، و بيوماس نيز از طريق قطع و توزين محاسبه شد. نمونه هاي خاك به صورت سيستماتيك در طول هر ترانسكت و از دو عمق (10 - 0 و 30 - 10 سانتي متر) در هر منطقه اخذ گرديدند و در آزمايشگاه، ويژگي هاي اسيديته، هدايت الكتريكي، ماده آلي، ازت كل و بافت خاك هريك از نمونه ها تعيين گرديد. براي بررسي ارتباط معيارهاي گياهي گونه خوشك (Daphne mucronata) با خصوصيات خاك و عوامل پستي و بلندي، از تحليل رگرسيون چندگانه استفاده شد. نتايج نشانگر آن است كه در بين عوامل پستي و بلندي، شيب 70 - 60 درصد و ارتفاع 2050- 1850 متر بر روي تراكم و درصد پوشش خوشك بيشترين نقش را دارند، حال آنكه شيب 90 - 80 درصد و ارتفاع 2350 - 2050 متر با بيوماس خوشك بيشترين ارتباط را دارا ميباشند. در بين خصوصيات خاك نيز اسيديته خاك و درصد رس آن، بيشترين ارتباط را با همه معيارهاي گياهي خوشك دارند. بنابر نتايج بهدست آمده، اين گونه گياهي عمدتا در جهت هاي جنوب غربي، شيب 90 - 60 درصد، ارتفاع 2350 - 1850 متر از سطح دريا، خاكهاي با بافت رسي- لومي با اسيديته 6/58 تا 7/25 و شوري كم حضور دارد.

The purpose of present study was to investigate the relationship between density, cover percentage, and biomass of Daphne mucronata and the most important environmental factors including soil physicochemical properties and topographic characteristics. For this purpose, in three areas (area with high, medium and low coverage of Daphne mucronata), four transects of 100 m length were located on the slope. Density with the Point- Centered Quarter Method; coverage percentage through linear transect method and biomass via cutting and weighing method were estimated. Soil samples were systematically taken along each transect at the depth of 0-10cm and 10-30 cm in each area. Once in the laboratory, some soil physical and chemical properties such as soil texture, pH, EC, percentage of organic matter, and total nitrogen were measured. The relationships between plant measurements of Daphne mucronata and soil properties and topographic characteristics were investigated using multiple regression analysis. The results demonstrated that along topographic characteristics, the slope of 60-70% and the height of 1850 to 2050m had the most influence on the density and cover percentage of Daphne mucronata, likewise the slope of 80-90% and the height of 2050 to 2350m had the most influence on its biomass. According to the results, this species mainly appeared in the southwest directions, on the slope of 60-90 %, at the height of 1850 to 2350 m above sea level, in clay loam soils with a pH of 6.58 to 7.25 and low salinity.