مطالعه عوامل موثر بر انتشار دي ‏اكسيدكربن در كشور (با رويكرد تحليل تجزيه لاسپيرز اصلاح شده)

(Study of factors affecting carbon dioxide emission in the country (With refined Laspeyres decomposition analytic method

زمينه و هدف: اقدامات جاري در زمينه تثبيت و كاهش انتشار گازهاي گل‏خانه ‏اي به ويژه دي ‏اكسيدكربن (CO2) در راستاي دستيابي به توسعه پايدار در سطح قابل قبولي نبوده و تلاش بيشتري نياز است. از اين‏ رو شناخت عوامل موثر بر انتشار CO2 جهت ارزيابي سياست‏ها و راهبردها ضروري است. مقياس فعاليت اقتصادي، ‏ تغييرات ساختاري، ضريب انتشار و شدت انرژي را مي‏توان به عنوان مهم‏ترين عوامل مؤثر در نظر گرفت كه البته با توجه به تفاوت ميزان اثر گذاري‏ ها در هريك از بخش‏ ها، اقتصاد ايران به چهار بخش خانگي و تجاري، صنعت، حمل و نقل و كشاورزي تقسيم شدند و در دوره زماني 1380-1391مورد بررسي قرار گرفتند‏.‏ روش بررسي: روش بررسي اين مطالعه شيوه "تحليل تجزيه لاسپيرز اصلاح شده" است. يافته ها: نتايج حاكي از آن است كه در تمامي بخش‏ هاي مورد بررسي اثر ساختار بيشترين نقش را در انتشار CO2 داشته است. بحث و نتيجه گيري: براساس نتايج به دست آمده، مثبت بودن اثر مقياس بيان‏گر آن است كه با شيوه كنوني صنعتي شدن كشور به علت مصرف بيشتر سوخت‏ هاي فسيلي، افزايش انتشار CO2 امري اجتناب ناپذير است‏. هم چنين اثر شدت انتشار به جزء در بخش حمل و نقل در سه بخش ديگر در تمام دوره مورد بررسي به سبب اهتمام مسئولان در راستاي افزايش كارايي انرژي، بهبود كيفيت سوخت منفي مي‏باشد ولي در بخش حمل و نقل رشد بيشتر ميزان مصرف انرژي سبب خنثي شدن اين سياست‏ ها و مثبت شدن اثر شده است. اجراي سياست سهميه ‏بندي بنزين و هدف‏ مندي يارانه‏ ها را مي ‏توان از مهم ترين علل روند نامنظم اثر شدت انرژي در بخش‏ ها دانست.

Background and Objective: Current efforts to stabilize and reduce greenhouse gas emission, particularly carbon dioxide to achieve sustainable development is not at an acceptable level and more effort is needed, thus, identifying factors affecting CO2 emission is essential for the assessment of policies and strategies. Scale of economic activity, change in composition of the economy, carbon intensity and energy intensity can be considered as the most important factors in all sectors, but with the differences in the impact of these factors in each of the sectors of the economy, Iran's economy is divided into four sectors as Home and business, Industry, transport and agriculture and in the period 1380-1391 was studied. Method: A study technique is "refined Laspeyres decomposition method". Findings: The results indicate that in all sectors change in composition of the economy has caused the greatest impact on CO2 emission. Discussion and Conclusion: the obtain result shown, Positive effect of scale of economic activity also shows that with the current method of industrialization of country and due to fossil fuel consumption, CO2 emission increase is inevitable. Also, during the study period due to the efforts of the authorities to increase energy efficiency and improve fuel quality impact of carbon intensity effect in all sectors except transportation is negative. However, Growth in energy consumption in the transport sector would enervate the positive effects of these policies. During the study period, the implementation of policy Gas rationing and subsidies are the most important causes of the erratic energy intensity effect in all sectors. Keywords: Carbon Dioxide Emission (CO2), Decomposition analytic method, Sustainable Development, Energy Use.