تاثير پخش سيلاب بر موفقيت بوته‌كاري و بيابان‌زدايي (مطالعه موردي: ايستگاه پخش سيلاب برآباد سبزوار)

(The Effects of Floodwater Spreading on Success Rate of Cultivated Species Planting and Combating Desertification (Case Study: Flood Spreading Station of Barabad, Sabzevar

در اين پژوهش نقش طرح بوته‌كاري ايستگاه پخش سيلاب برآباد شهرستان سبزوار و تاثير آن بر بيابان‌زدايي مورد بررسي قرار گرفته است. ويژگي‌‌هاي گياهي شامل درصد تاج پوشش و تراكم گياهي به ترتيب توسط ترانسكت‌هاي 100 متري و پلات‌هاي 225 مترمربعي (15×15) و همچنين ويژگي‌هاي فيزيكي (بافت خاك) و شيميايي خاك شامل شوري و اسيديته خاك در سه عمق 30-0، 60-30 و 90-60 (عمق توسعه ريشه‌ها) مورد بررسي قرار گرفت. در اين بررسي سه محدوده تيمار به‌عنوان منطقه پخش سيلاب و يك منطقه به‌عنوان شاهد همجوار با مناطق سه‌گانه پخش سيلاب در نظر گرفته‌شد. در تيمارهاي تيمار سه‌گانه دو موردتيمار (يك و دو) آتريپلكس‌كاري و يك موردتيمار (سه) تاغ‌كاري شده‌است. نتايج بررسي‌ها در قالب طرح بلوك كامل تصادفي و مقايسه متوسط‌ها توسط آزمون دانكن انجام پذيرفت. نتايج به‌دست‌آمده از بررسي ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك، بيانگر كاهش هدايت الكتريكي و اسيديته در بيشتر نمونه‌ها مي‌باشد كه اين تغييرات در مورد هدايت الكتريكي در سطح پنج درصد و در مورد اسيديته در سطح يك درصد معني‌دار است. در مورد بافت خاك در بيشتر نمونه‌ها شن در عمق 30-0 افزايش و رس خاك كاهش يافته‌است، كه باعث اصلاح بافت و ساختار خاك شده؛ اين روند در در مورد شن خاك در سطح يك درصد و در مورد اسيديته در سطح پنج درصد معني‌دار مي‌باشد. همچنين نتايج حاصل از بررسي ويژگي‏هاي گياهي بيانگر تأثير مثبت پخش سيلاب و افزايش 15/75% درصدي تراكم گياهي گونه‌هاي كشت شده نسبت به سال‌هاي اوليه كشت (حدود 20 سال پيش) مي‏باشد. اين تغييرات در سطح پنج درصد معني‌دار مي‌باشد. تراكم و درصد تاج‌پوشش گياهي آتريپلكس به ترتيب حدود 8/08 و 5/75 درصد نسبت به تاغ افزايش نشان داده‌است. اين تغييرات در سطح پنج درصد معني‌دار نمي‌باشد ولي گونه تاغ از نظر استقرار گونه بومي منطقه با توجه به افزايش حدود 4/7 برابري نسبت به آتريپلكس و معني‌دار بودن اين تغييرات در سطح يك درصد موفق‌تر نشان داده‌است.

The purpose of this study was to evaluate the success rate of planting project. Also reviews combating desertification in this region by the Project. First, plant characteristics including canopycover and vegetation density were measured by transect of 100m and plots of 225m2 (15×15),respectively. Also physical (soil texture) and chemical properties of soil samples including salinityand acidity at three depths of 0-30, 30-60 and 60-90cm (roots development zone) were measured. Aregion as a flood spreading area including three phases, two phases of Atriplex and one phase ofHaloxylon was selected. Also, another region was considered as the control area. The results werecompared by Duncan's test according to Completely Randomized Block design. The results ofphysical and chemical properties of the soil samples showed that the electrical conductivity and pHhave decreased in the most samples. These changes were significant at the 5% level. Soil textureand sand increased but clay has decreased in the depth of 0-30cm, therefore soil structure improved. The results of plant characteristics showed that water spreading has positive effects on establishment and natural regeneration of the planted spices (15.75 percent increase) and thesechanges are significant at the 5% level. Based on canopy cover and vegetation density results, thereare no significant differences between Atriplex and Haloxylon; but the establishment of endemicspecies has been more successful in Haloxylon phase.