اثر باقي‌مانده حشره كش‌هاي ايميداكلوپريد و پي‌متروزين روي رفتار جهت‌يابي زنبور Lysiphlebus fabarum Marshall پارازيتوئيد شته سياه باقلا Aphis fabae Scopoli

Residual effect of imidacloprid and pymetrozine on orientation behavior of Lysiphlebus fabarum Marshall, a parasitoid of the black bean aphid Aphis fabae Scopoli

به‌منظور انتخاب حشره‌كش‌هاي مناسب در مديريت تلفيقي شته سياه باقلا، بررسي اثرات جانبي آنها روي رفتار زنبور پارازيتوئيد Lysiphlebus fabarum Marshall ضروري به‌نظر مي‌رسد. لذا در پژوهش حاضر، اثر زيركشنده‌ي دو حشره‌كش ايميداكلوپريد و پي‌متروزين روي رفتار جهت‌يابي جمعيت دوجنسي زنبور پارازيتوئيد مذكور نسبت به بوي گياه باقلا، شته سياه باقلا و حشره‌كش‌ها با استفاده از روش بويايي‌سنجي بررسي شد. پارازيتوئيدهاي ماده جفت‌گيري كرده (طول عمر كمتر از 48 ساعت) به مدت 24 ساعت در معرض سطح آغشته به غلظت‌هاي 1/1 و 646/5 ميلي‌گرم ماده موثر بر ليتر (LC25) به‌ترتيب براي حشره‌كش‌هاي ايميداكلوپريد و پي‌متروزين قرار گرفتند. نتايج به‌دست آمده از آزمايش واكنش جهت‌يابي پارازيتوئيدها نسبت به برگ‌هاي داراي شته و عسلك يا برگ فاقد شته و عسلك نشان داد كه در تيمار شاهد، ايميداكلوپريد و پي‌متروزين، زنبورها به‌طور معني‌داري به‌سمت برگ‌هاي داراي شته و عسلك جلب شدند (0/05 > P). آزمايش‌هاي جهت‌يابي زنبورها نسبت به برگ‌هاي داراي شته و عسلك يا برگ‌هاي با شته و بدون عسلك و همچنين نسبت به برگ‌هاي داراي عسلك يا برگ فاقد شته و عسلك نشان داد كه زنبورهايي كه در معرض باقيمانده ايميداكلوپريد قرار گرفته بودند، نسبت به هيچكدام از تيمارها ترجيح معني‌داري را نشان ندادند (0/05 < P). در حالي‌كه زنبورها در تيمار شاهد و پي‌متروزين به‌طور معني‌داري به سمت برگ‌هاي داراي شته و عسلك و برگ داراي عسلك جلب شدند (0/05 > P). در تيمار شاهد و آفت‌كش‌ها، ايميداكلوپريد اثر دوركنندگي روي زنبورها داشت در حالي‌‌كه پي‌متروزين فاقد اثر دوركنندگي بود. لذا كاربرد پي‌متروزين براي حفظ پارازيتوئيد توصيه مي‌شود.

For suitable insecticides selection in integrated broad bean aphid management, testing their side-effects on Lysiphlebus fabarum Marshall is needed. Therefore, in this research, the sublethal effect of imidacloprid and pymetrozine was investigated on orientation behavior of sexual population of L. fabarum using an olfactometer device. Mated females (<48h old) were exposed to concentrations of 1.1 and 646.5 mg a.i./l (LC25) of imidacloprid and pymetrozine, respectively. Results of the olfactory responses demonstrated that the parasitoid wasps had a significant preference to volatiles of leaves containing aphids and their honeydew in imidacloprid, pymetrozine and control treatments (P<0.05) compared to leaves without them. Responses of the parasitoids to volatiles of leaves contained aphids and honeydew vs leaves with aphids and without honeydew and to volatiles of leaves containing honeydew vs leaves without aphids and their honeydew showed that parasitoids exposed to imidacloprid had no significant preference to treatments (P>0.05) compared to pymetrozine and control tratments. They were significantly attracted to volatiles of leaves containing aphids and honeydew and leaves containing honeydew (P<0.05). In insecticides and control treatments, the repellent effect of leaves and contained aphids treated with imidacloprid was demonstrated against aphid parasitoids. However, pymetrozine did not have such an effect. Therefore, application of pymetrozine for parasitoid conservation is recommended.