تئوري نمايندگي، ساختار سرمايه و عملكرد شركت در شركت هاي پذيرفته شده بورس اوراق بهادار تهران

Agency Theory, Capital Structure and Firm Performance in Tehran Stock Exchange

بر مبناي تئوري نمايندگي، تعارضات نمايندگي به عنوان يكي از عوامل تعيين كننده ساختار سرمايه شركت ها محسوب مي شود. همچنين تصميمات تامين مالي، به عنوان يكي از تصميمات استراتژيك در اداره شركت ها، تحت تاثير سازوكارهاي راهبري شركت قرار دارد. هدف اين مقاله بررسي تجربي تاثير انتخاب ساختار سرمايه بر عملكرد شركت در بورس اوراق بهادار تهران است. اين پژوهش از نوع توصيفي − همبستگي بوده و از روش داده هاي تلفيقي جهت تخمين مدل استفاده شده است. در اين پژوهش 158 شركت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله سال هاي 1385−1392 بررسي شده است. مقاله درصدد بررسي ارتباط بين ساختار سرمايه و عملكرد شركت مي باشد كه براي اين منظور دو فرضيه (رابطه منفي معناداري بين نسبت بدهي (كوتاه مدت و بلندمدت) و بازده حقوق صاحبان سهام/بازده دارايي ها در شركت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد) مطرح شد كه هر دو فرضيه در سطح اطمينان 95 درصد قابل رد شدن نبودند. نتايج حاصل از اين پژوهش كه با استفاده از رگرسيون داده هاي تلفيقي به دست آمد، رابطه معكوسي بين نسبت بدهي و عملكرد شركت نشان داد؛ يعني استفاده بيشتر از اهرم مالي، سودآوري شركت را تضعيف مي كند، گر چه توقع بر آن است كه نظارت قوي موثر بانك در سيستم بانكي بدون ربا موجب بهبود عملكرد شركت هاي تسهيلات گيرنده از بانك باشد؛ ولي متاسفانه نتايج، چنين انتظاري را برآورده نمي كند.

Agency conflict has been recognized as one of the determinants of capital structure of firms based on the agency theory. Financing decisions have been recognized as one of the strategic decisions in the firms that are affected by firm’s governance. The purpose of this paper is to empirically investigate the impact of capital structure choice on firm performance in Tehran stock exchange. Fixed effect panel regression model is used to analyze eight years of data (1385-1392) on 158 listed firms، to find the relation between leverage and firm performance after controlling for factors such as size، age، tangibility، growth، liquidity and advertising. In order to analyze the relation between leverage and firm performance، we considered two assumptions: negative relation between long term and short term debt ratio with return on equity (ROE) /return on assets (ROA). Empirical results suggest that leverage has a negative influence on financial performance of Iranian firms، which is in contrast with the assumptions of agency theory as commonly received and accepted in other developed as well as emerging economies. Consequently، postulates of agency theory have to be seen with different perspective in Iran given the underdeveloped nature of bond markets and dominance of state-owned banks in lending to corporate sector.