سيماي هويت ايراني در آثار ادبي عصر اسلامي (نگاهي به مقوله هويت در دو كتاب «دو قرن سكوت» و «خدمات متقابل ايران و اسلام»)

Portrayal of Iranian Identity in the Literary Works of the Islamic Era (A Glance at the Issue of Identity in the BooksTwo Centuries of Silence" and"Mutual Service of Islam and Iran”)

از مهم ترين مباحث حوزه مطالعات فرهنگي و ادبي، شناخت شاكله هويت ملي يك سرزمين، در لابه لاي آثار هنري و ادبي آنهاست. ورود دين اسلام به ايران سبب شد تا عناصر اصلي هويت اين تمدن، به آرامي تحت تاثير فضاي تازه سياسي و عقيدتي، دچار دگرگوني هاي عميقي شود؛ سپس با سيطره امويان و عباسيان، فراز و فرودهايي در روابط ايرانيان با جهان فاتح عربي – اسلامي، پيش آمد. پاره اي از سازه ديرسال هويت ايراني، به كلي محو شد و بخش هايي از آن نيز، شاهد دگرديسي هاي وسيعي گرديد. از آنجا كه شعر، ادب و تاريخ هر عصري، تصويري از اوضاع آن است؛ اين پژوهش با شيوه اي توصيفي – تحليلي، ضمن واگويه برخي از تغييرات در مولفه هاي هويت تاريخي ايران، در سده هاي نخست خلافت اسلامي و عصر عباسي، با بهره مندي از دو اثر ارزشمند خدمات متقابل اسلام و ايران، نوشته مرتضي مطهري و نيز دو قرن سكوت به قلم عبدالحسين زرين كوب، مورد نقد و مقابله قرار گرفته است.

Recognizing national identity of a people through their artistic and literary works is among the most significant issues in the fields of culture and literature. The advent of Islam into Iran changed the old elements of its identity under the influence of new political and ideological atmosphere; with the dominance of the Abbasid and Umayyad dynasties, there appeared ups and downs between Iranians and the Arabs. Part of the ancient structure of Iranian identity totally disappeared, and other parts were transformed extensively. Since poetry, literature, and history of every age serves as the image of that age, this descriptive-analytical study, with the help of two valuable works i.e. "Two Centuries of Silence" by Zarrinkub and "Mutual Service of Islam and Iran” by Motahari, indicates some of the changes in the components of the historical identity of Iran during the first centuries of the Islamic Caliphate and the Abbasid era.