جنگاوران ايراني در سپاه قبايلي عرب در سده نخست هجري

در سال هاي آغازين فتوح اسلامي، سرزمين ايران از ناحيه جنوب غربي در كانون توجه فاتحان عرب قرار گرفت و جنگجويان بسياري به سوي مرزهاي ايران سرازير شدند. مناطق مرزي، نخستين آوردگاه هايي بودند كه سربازان ساساني در برابر رزمندگان عربِ مسلمان وارد نبرد شدند. در خلال اين رويارويي ها كه بعدها سراسر ايران زمين را دربر گرفت و تا شمال شرق و ماوراء النهر كشيده شد، شماري از «اساوره»، «احامره» و «بخاريه» دست از مقاومت كشيدند و به نيروهاي عرب تسليم شدند. نوشتار پيش رو در پي يافتن پاسخ اين پرسش است كه جنگاوران اسير و تسليم شده ايراني از چه سرنوشت و موقعيتي در ميان قبايل عربي برخودار شدند؟ يافته هاي اين پژوهش كه مبتني بر روش توصيفي تحليلي است، نشان مي دهد جنگاورانِ ياد شده ايراني، به حيث توانمندي هاي نظامي خود، مورد توجه فرماندهان و سران قبايل عرب قرار گرفتند و با دريافت امتيازاتي مشابه و گاه بالاتر از همتايان عربِ خود، در صحنه هاي نبرد حضور يافتند كه مهارت و تجربه خويش را در خدمت به اربابان قبيله اي به كار گيرند. اينان در همان حال، از استقلال راي در مداخله نكردن ميان قبايل متخاصم نيز برخوردار شدند تا به تشخيص خود از ورود به برخي از منازعات بين القبايلي بپرهيزند.