بررسي تأثير رقابت روسيه و آمريكا بر روند همگرايي و واگرايي منطقه‌ اي آسياي مركزي (سال‌هاي 2001 تا 2008)

Analysis of the Effects Competition between United States and Russia on Regional Convergence and Divergence of Central Asia, From 2001 to 2008

فروپاشي اتحاد شوروي تاثيرهاي پيش‌ بيني‌ نشده ­اي را بر اوضاع سياسي جهان بر جاي گذاشت؛ به‌ ويژه بر آسياي مركزي از جمله فعال‌ شدن قدرت‌ هاي منطقه­ اي و جهاني كه تا آن زمان به‌ دليل حضور مؤثر اتحاد شوروي نمي‌ توانستند نقش اساسي در اين منطقه بازي كنند. با اين شرايط زمينه براي حضور قدرت‌ هايي چون آمريكا و روسيه (قدرت ­هاي مداخله­ گر نظام بين‌ الملل) براي نفوذ هر چه بيشتر در آسياي مركزي فراهم شد. پس از 11 سپتامبر 2001، ايالات متحده آمريكا با پيروي از راهبرد اقدام پيشگيرانه بر محور مبارزه عليه تروريسم و تحديد تسليحات كشتار جمعي، زمينه را براي نفوذ مستقيم در منطقه آسياي مركزي فراهم كرد؛ از سوي ديگر روسيه كه نگران به خطر‌ افتادن موقعيت نسبي خود در منطقه بود؛ پس از دوره­اي كوتاه به همكاري با آمريكا در قالب مبارزه با تروريسم، به مقابله با يك‌ جانبه­ گرايي آن در حوزه نفوذ سنتي خود پرداخت. بنابراين، نگارندگان به‌ دنبال آنند كه آثار رقابت روسيه و آمريكا را بعد از 11 سپتامبر 2001 بر روند همگرايي و واگرايي منطقه‌ اي آسياي مركزي با بهره­ گيري از نظريه كانتوري و اشپيگل بررسي كنند. بر اين اساس فرضيه نوشتار آن است كه رقابت دو قدرت در منطقه، گرايش كشورهاي منطقه به يكي از دو قدرت را با هدف برطرف‌ كردن مشكلات سبب شده و زمينه همگرايي منطقه‌ اي در قالب «نومنطقه‌ گرايي» را فراهم كرده است.

The collapse of the Soviet Union had unpredicted effects on its neighboring regions such as Central Asia. These conditions provided a situation for the powers such as United States and Russia to have a greater influence on Central Asia, and also to fill the absence of the power found by the collapse of Soviet Union. After September 11, 2001, United States of America, following the strategy of preventive action centered on the fight against terrorism and the threat of weapons of mass destruction, tried to have more direct influence on Central Asia. On the other hand, Russia, concerned about the risk to their relative position in the area, after a brief period of cooperation with the United States of America in the fight against terrorism, tried to stop United States from acting unilaterally in its own traditional sphere of influence. Accordingly, the authors try to analyze the effects of competition between United States and Russia on regional convergence and divergence of central Asia (after September 11, 2001) using the theories of Cantori and Spiegel. The research hypothesis is that the competition between the two powers in the area is responsible for the countries of Central Asia to tend toward one of these two powers for solving their problems and this delayed the formation of convergent regional agreements in Central Asia.