تعامل سياست خارجي ايران و روسيه در تقابل با محور شرقي- غربي در قفقاز جنوبي

Cooperation in Foreign Policy of Iran and Russia against East-West Axis in South Caucasus

يكي از بارزترين پيامدهاي فروپاشي اتحاد شوروي ايجاد خلأ قدرت در جمهوري­ هاي نو استقلال بود. بدين سبب كشورهاي منطقه ­اي و فرامنطقه­ اي از راه اتحاد و ائتلاف با جمهوري­ هاي قفقاز جنوبي در پي افزايش نفوذ خود در اين منطقه هستند. تركيه و اسرائيل از راه همكاري با جمهوري آذربايجان، محور شرقي- غربي را تشكيل داده ­اند. اين همكاري، منافع مشترك روسيه و ايران را تهديد مي­ كند. در مقابل تهران، مسكو و ارمنستان به ­‌صورت واكنشي، محور شمالي- جنوبي را ب ه‌وجود آورده ­اند؛ اما تعامل تهران و مسكو ب ه‌عنوان بازيگران اصلي اين اتحاد چندان پايدار به‌ نظر نمي­ رسد. بدين سبب نوشتار پيش­رو در پي پاسخ به اين پرسش­ ها است كه «ماهيت همكاري ايران و مسكو در قفقاز جنوبي چيست؟ دامنه تعامل سياست­ خارجي ايران و روسيه، با هدف مقابله با محور شرقي- غربي در چه سطحي است؟» «با گذشت بيش از دو دهه از فروپاشي اتحاد شوروي، همكاري تهران و مسكو در قفقاز جنوبي به سطح راهبردي نرسيده است. تعاملات منطقه ­اي اين دو كشور ماهيتي تدافعي و كاركردي تاكتيكي دارد». اين فرضيه با كاربست موضوع اتحاد و ائتلاف در نظريه واقع‌ گرايي بررسي خواهد شد.

Vacuum of power was one of the most important consequences of USSR Collapse. Regional and Trans-Regional countries have been pulled to south Caucasus to extend their influence on this region. Turkey and Israel thought alliance with Azerbaijan Constitute East-West Pivot. This cooperation threatens common interests of Russia and Iran. Reaction of Tehran and Moscow creates North-South axis thought alliance with Armenia and attempts to affect influence of East-west axis. But interaction between Tehran and Moscow does not seem so sustainable. Thus, this question can be raised: What is the nature of Iran and Russia’s cooperation in South Caucasus? What is the level of Iran and Russia’s foreign policy interaction to deal with the East- west axis? “With the passing of more than two decades of Soviet Union dismantlement, Tehran and Moscow cooperation has not reached strategic level. Regional interactions of Iran and Russia has defensive nature with tactical function.” This hypothesis will be tested by alliances and coalitions in realism theory.