مدلي براي ارزيابي توان مالي بانك هاي ايراني

A Model for Assessing the Financial Strength of the Iranian Banks

يكي از مشكلات اصلي در صنعت بانكداري ايران، فقدان مدلي جامع براي ارزيابي توان مالي بانك ها با در نظر گرفتن شرايط بومي خاص صنعت بانكداري ايران مي باشد. اين پژوهش باهدف تدوين و طراحي مدلي براي اين منظور انجام شده است. در ارزيابي توان مالي بانك ها، ميزان صحت و سلامت ذاتي بانك ها موردسنجش قرار مي گيرد. براي طراحي و تدوين مدل يادشده، ابتدا مدل مفهومي اوليه ارزيابي توان مالي بانك ها با بررسي هاي گسترده و استخراج ابعاد، مولفه ها و شاخص هاي پركاربرد در اين زمينه تدوين گرديد. سپس اين مدل در سه مرحله، روايي سنجي و بومي سازي شد. در مرحله نخست با برگزاري جلسات پنل خبرگان، روايي محتوايي ابعاد، مولفه ها و شاخص ها مورد بحث و بررسي قرار گرفت و اصلاحات لازم در مدل مفهومي اوليه انجام پذيرفت. در مرحله دوم با استفاده از نظرات خبرگان متشكل از اعضاي هيات علمي دانشگاه ها، مديران و كارشناسان مجرب حوزه بانكي و تحليل گران صنعت بانكداري در بازار سرمايه، اعتبارسنجي ساختاري مدل صورت گرفت؛ و در نهايت در مرحله سوم، قابليت اطمينان ابعاد و كل مدل مورد آزمايش قرار گرفت. مدل نهايي به دست آمده شامل 4 بُعد، 8 مولفه و 51 شاخص مي باشد كه مي تواند به عنوان مدلي بومي و بديع براي ارزيابي توان مالي بانك هاي ايراني مورداستفاده قرار گيرد. نتايج برآورد مدل نشان داد كه بُعد وضعيت مالي، با 32 درصد وزن، بيشترين سهم را در ميان ابعاد انعكاس دهنده توان مالي بانك هاي ايراني دارد. پس از بُعد وضعيت مالي، ابعاد وضعيت رقابتي، وضعيت مديريت و وضعيت ريسك به ترتيب با اوزان 26، 25 و 16 در رتبه هاي بعدي قرار گرفتند.

One of the main problems in the Iranian Banking industry is lake of a omprehensive and native model for assessing financial strength of Iranian banks. So the aim of this study is to develop a model to meet this problem. Banks financial strength deal with banks inherent safety and soundness. To design and develop the model، an initial conceptual model was developed by extensive study of various dimensions، factors and indicators of assessing banks financial strength and extraction of widely used of them. Then، this conceptual model validated and localized at three steps. In the first step، content validity of the model was tested by expert panel and some modifications was made in the model. In the second step، construct validity of the model was tested based on opinions of expert panel formed of faculty members، managers and experts in the field of banking and related capital market financial analysts. Finally in the third step، reliability of the model was tested. The final model which is constructed from 4 dimensions، 8 factors and 51 indicators can be used as a native and novel model for assessing the financial strength of Iranian banks. The results show that the dimension of financial position with weight of 32 percent has the most contribution in reflecting Iranian banks financial strength. After that، the competitive position، the management position and the risk position with weights of 26، 25 and 16 percent، respectively have next ranks