تعليم تحذيري سعدي در بوستان با رويكرد تحليل گفتمان انتقادي نظريه فركلاف

Warning Instruction of Sa’di inBustanthrough Critical Discourse Analysis ofFairclough

پژوهش حاضر به دنبال تأييد اين پيش فرض است كه سعدي در بوستان سعي در تبيين ايدئولوژي تعليم تحذيري دارد. شيخ مصلح الدين مخاطب را آن قدر منفعل مي بيند كه مي تواند اخلاق را با شيوه ترسانيدن از عواقب سوء آموزش دهد. براي توجيه اين امر از شگردهايي بهره مي گيرد و براي استحكام كلام خود، اشعارش را با آيات و احاديث الهي مي آميزد تا بر تأثير سخن بيفزايد. شاعر با عنايت به فضاي فرهنگي ايران و نيز مسائل تاريخي و اجتماعي آن روزگار، تعليمات و اندرزهاي خود را با كمك ابزار انذار به مخاطبان اعلام مي كند و در مقابل روحيه انفعالي مردم عصر خويش، از موضع قدرت به پشتوانه دين و مقبوليت فرهنگي به وعظ مي پردازد. براي اثبات اين منظور با رويكرد تحليل گفتمان انتقادي فركلاف به بررسي ابيات سعدي در بوستان ميپردازيم. تحليل گفتمان در سه سطح توصيف، تفسير و تبيين انجام ميشود كه در خلال آن به بررسي انتخاب هاي زباني سعدي و همچنين تبيين شرايط اجتماعي حاكم بر آن دوره مي پردازيم.

The present study seeks to confirm the assumption that Sa’di is trying to implement the ideology of warning instruction. In the meantime, he sees audience so passive that ethics could be taught by warnings about the negative consequences of behaviors. To justify this, he uses some artistry and to offer a blend of his poem sand Quranic verses and Hadiths to increase the impact of his words. Considering the cultural space of the Iran, as well as historical and social issues of that day, he offers his trainings and advices by means of warning to the audiences; and against the passive mood of the people of his time, he preaches from an authority position with the support of religion and Cultural popularity. To prove this, by an approach of critical discourse analysis of Fairclough, we review the odes of Sa’di in Bustan. Discourse analysis is done in three levels of description, interpretation and explanation and a scrutiny of verbal choices of Sa’di and an explanation of the social conditions of that period is given