سنجش توسعه در مناطق روستايي با تاكيد بر برخي شاخص هاي اجتماعي - فرهنگي مورد مطالعه: شهرستان هاي استان خراسان رضوي

عدم توجه لازم به مناطق روستايي طي دهه هاي اخير كه موجب ايجاد عدم تعادل فضايي و يك سو شدن جريان خدمات، سرمايه و جمعيت به سمت كانون هاي شهري گرديده است، ضمن روبه رو ساختن سكونتگاه هاي روستايي با دامنه ي حداكثري از فقر و نابرابري، ضرورت برنامه ريزي و آمايش فضا در مناطق روستايي را بيش از پيش ايجاب نموده است. از همين رو، پژوهش حاضر نيز كه با هدف سنجش توسعه روستايي در شهرستان هاي استان خراسان رضوي انجام گرديد، يك پژوهش كاربردي است كه با بهره گيري از روش هاي تصميم گيري چندشاخصه فازي به انجام رسيده است. روش تحقيق توصيفي-تحليلي و شيوه گردآوري اطلاعات از نوع كتابخانه اي و ابزار جمع آوري با توجه به اهداف پژوهش مبتني بر داده ها و اطلاعات رايج، آمارنامه سرشماري عمومي نفوس و مسكن (بويژه سالنامه  آماري سال1390 استان خراسان رضوي) بوده است. جامعه آماري پژوهش، كل دهستان هاي شهرستان هاي استان خراسان رضوي بوده است كه جهت سنجش سطح توسعه آنها، 48 مؤلفه در قالب شاخص هاي توسعه  از آمارنامه رسمي استان خراسان رضوي استخراج و با استفاده از روش فازي ويكور مورد بررسي قرار گرفت. تحليل يافته هاي پژوهش ضمن ترسيم يك فضاي منطقه اي نابرابر در مناطق روستايي استان و تخصيص ناعادلانه امكانات و خدمات روستايي، نشان داد كه در مجموع شاخص ها، شهرستان هاي رشتخوار، خليل آباد و كاشمر داراي بالاترين ميزان توسعه و شهرستان هاي بجستان، سرخس و مه ولايت، پايين ترين ميزان توسعه روستايي را دارا بوده اند. در پايان نيز جهت رفع عدم تعادل منطقه اي و برقراري عدالت اجتماعي در مناطق روستايي استان خراسان رضوي، پيشنهاداتي كاربردي ارائه گرديد.

Lack of proper attention to rural areas in recent decades, creating spatial imbalance and rectifying the flow of services, capital and population towards urban centers not only has encountered rural settlements with a maximum range of poverty and inequality but also has necessitated further Spatial planning in rural areas. Therefore, this study with the aim of evaluating the rural development which was conducted in the counties of Khorasan Razavi province, is an applied research that utilizes fuzzy multiple attribute decision making procedures. The research is descriptive-analytic and method of data collection is in library routine, and tool of data collection according to the research objectives has been selected based on current population and housing census statistics (in particular the Statistical Yearbook of 2011 Khorasan Razavi Province). The statistical population consists of whole the rural districts in Khorasan Razavi Province, that to assess the level of their development, 48 components in the form of development indicators were extracted from official statistics of Khorasan Razavi province and evaluated using fuzzy VIKOR. The findings of research analysis outlining a regional spatial inequality in rural areas and unfair allocation of resources and rural services, showed that overall the indicators, Counties of Roshtkhar, Khalil Abad and Kashmar have the highest rate of development and counties Bajestan, Sarakhs and Mahvelayat have the lowest rural development. In the end, to eliminate regional imbalances and to establish social justice in rural areas of Khorasan Razavi Province, practical proposals were presented