تنوع ژنتيكي جمعيت هاي جغرافيايي كرم ساقه خوار اروپايي ذرت (Ostrinia nubilalis Hübner (Lep.: Crambidae در ايران با استفاده ازنشانگرهاي ريزماهواره

Genetic Variability of Geographical Populations of the European Corn Borer, Ostrinia nubilalis Hübner (Lep.: Crambidae), by microsatellites in Iran

كرم ساقه­ خوار اروپايي ذرت Hübner Ostrinia nubilalis يكي از آفات مهم زراعي است كه تقريبا در تمام مناطق ايران يافت مي­شود. به­ منظور بررسي تنوع جغرافيايي آفت، لاروهاي آن از استان­ هاي اردبيل، گلستان، كردستان، آذربايجان­ شرقي و سيستان و بلوچستان طي سال­هاي 91 و 92 جمع ­آوري شدند. در بررسي تنوع جغرافيايي، تعداد جايگاه ­هاي چند­شكل 10 عدد و درصد چند­شكلي 100 درصد تعيين شد. اين نشانگرها در مجموع 37 باند چند شكل در محدوده ­ي 50 تا 900 جفت باز با ميانگين 3/7 نوار به ازاي هر نشانگر توليد كردند. تعداد نوارها به ازاي هر نشانگر از 2 تا 6 نوار متغير بود. تنوع ژنتيكي درون و بين جمعيت­ هاي جغرافيايي كرم ساقه ­خوار اروپايي ذرت، معني­ دار و تنوع ژنتيكي درون جمعيتي و بين جمعيتي بر اساس ضريب تشابه ني، به ­ترتيب 80/8 درصدو 19/2 درصد برآورد گرديد. بيشترين و كمترين ميزان تنوع ژني و تعداد جايگاه­ هاي چند­شكل به ­ترتيب مربوط به جمعيت ­هاي گرگان 0/277، 9 و ايرانشهر 0/104، 6 بودند. بيشترين و كمترين ميزان هتروزيگوسيتي به ­ترتيب مربوط به نشانگر Os-N3 و Os-N10 به ميزان 0/748 و 0/203 بود. شباهت ژنتيكي جمعيت­ هاي جغرافيايي مورد بررسي بين 38 درصد تا 82 درصد مشاهده شد. بيشترين و كمترين فاصله ژنتيكي به ترتيب بين جمعيت ­هاي سنندج - گرگان و مغان - شبستر 0/917 و 0/198 مشاهده گرديد. براساس تجزيه خوشه­ اي با روش UPGMA جمعيت­ هاي مغان و شبستر در يك خوشه و گرگان، سنندج و ايرانشهر در يك خوشه مجزا قرار گرفتند. براي آزمون همبستگي فواصل ژنتيكي و جغرافيايي جمعيت ­ها، از آزمون منتل استفاده شد كه همبستگي پايين و منفي ( r = -0.174 و P<0/243) را بين فاصله ­ي ژنتيكي و فاصله ­ي جغرافيايي نشان داد. بنابراين مطابقتي با افزايش فاصله­ ي جغرافيايي محل­ هاي نمونه­ برداري، با فاصله ژنتيكي آن­ها بر اساس نشانگرهاي SSR مشاهده نشد.

The European corn borer, Ostrinia nubilalis Hübner, is one of the most important economic pests that could be found in all parts of Iran. In order to study the geographical diversity of this pest, larvae were collected from Ardabil, Golestan, Kordestan, East-Azarbayjan and Sistan-Baluchestan provinces during 2012-2013. Subject to polymerase chain reaction (PCR) using 10 different SSR primers that produced 10 polymorphic bands with 100 percent polymorphism were determined. Genetic diversity analysis of the European corn borer showed significant differences within and among geographical populations and their genetic diversity based on Nei’s gene index accounted 19.2 and 80.8 percent, respectively. Maximum and minimum genetic diversity and number of polymorphic loci were in Gorgan population 0.277, 9 and Iranshahr 0.104, 6, respectively. Maximum and minimum heterozygosity were in Os-N3 and Os-N10 markers by 0.748 and 0.203, respectively. Genetic similarity of studied geographical populations observed from 38 to 82 percent. Maximum and minimum genetic distances were observed between Sanandaj - Gorgan and Mogan - Shabstar populations 0.917, 0.198, respectively. Based on UPGMA method Mogan and Shabstar populations settled as unique in one cluster and Gorgan, Sanandaj, Iranshahr populations in another cluster. To test the correlation genetic and geographical populations distances was used Mantel test that indicated low or negative correlation (0.243 P