استقرارهاي پيش از تاريخ دشت لوت، جنوب شرق ايران

Prehistoric Settlement Trends on the West of Lut Desert, Southeastern Iran

دوازده فصل كاوش­ هاي باستان­ شناختي­ در محوطۀ شهداد، اهميت حاشيۀ غربي بيابان لوت واقع در جنوب شرق ايران را به لحاظ باستان­ شناختي افزون‌تر كرده است. در سال 1390 دشت لوت بررسي باستان‌شناختي شد، حاصل آن شناسايي 87 محوطۀ باستاني از هزارۀ پنجم پ.م تا دورۀ اسلامي بوده است. مقالۀ پيش­رو به زيستگاه­ هاي پيش از تاريخ دشت لوت مي ­پردازد كه متعلق به هزاره­ هاي پنجم تا دوم پ.م هستند. به علت قرار گرفتن منطقۀ مورد مطالعه در مجاورت بيابان لوت، الگوي استقراري پيش ­از­تاريخ دشت لوت تحت­ تأثير منظرگاه بياباني (Desert Landscape) پيرامونش بوده است. برهم ­كنش­ هاي انسان با محيط در منظرگاه بياباني دشت لوت، شگل­ گيري يك منظرگاه فرهنگي متمايز منطقه ­اي را به ­دنبال داشته است. واقعيتي كه در الگوي پراكنش استقرارها، الگوي توسعۀ آنها و نوع محوطه ­ها ديده مي­ شود. نوشتار حاضر، به روندهاي استقراري دشت لوت و همچنين برهم­ كنش­ هاي منظرگاه ­هاي طبيعي و فرهنگي منطقه در دورۀ مس­ سنگي و عصر مفرغ مي­ پردازد.

Twelve seasons of archaeological excavations at Bronze Age urban center of Shahdad, made possible to assign the Lut area as an important region in the archaeology of Iran Recently, an extensive archaeological survey was conducted in a 100×40 Km area on the eastern flank of Kerman range and bordering the western fringes of Lut Desert. The survey was planned in the hope of providing answers to, or at least evidence pertaining to, some regional questions. Our main objectives were to identify the settlement patterns of the region through the ancient times, investigate the human-environment interactions and settlement development during prehistoric times in a region where previous excavations had documented the existence of a significant Early Bronze Age urban center. The survey led to identifying eighty-seven ancient sites dating from the fifth millennium BC to the late Islamic era. Of the recorded sites, twenty-three are assigned to prehistoric times (Chalcolithic period and Bronze Age). This paper discusses the prehistoric settlement patterns and the human-environment interactions on the west of Lut Desert.